Zgodnie z treścią art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego, pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu kto złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Jest to oczywiście tylko jeden z wymogów jakie nakłada na nas ustawodawca w zakresie uzyskania pozwolenia na budowę. Przedmiotowe oświadczenie jest tak naprawdę załącznikiem składanym wraz z wnioskiem o pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem w sprawie realizacji obiektu lub robót budowlanych. Jego wzór możemy odnaleźć w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie wzoru wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę.
Oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane musi dotyczyć wszystkich działek, na których planujemy budowę danej inwestycji. Jak wskazuje nazwa powyższego pisma, musimy wskazać w nim na podstawie jakiego prawa decydujemy się na budowę. W praktyce dokumentami potwierdzającymi prawo do dysponowania konkretną nieruchomością będą odpis z księgi wieczystej, umowa kupna nieruchomości, czy wreszcie oświadczenie właściciela nieruchomości o wyrażeniu zgody na zabudowę jego działki przez inwestora. Pamiętajmy jednak, że inwestor nie ma obowiązku dołączać powyższych dokumentów do oświadczenia. Wystarczy, aby je wskazał np. poprzez wskazanie numeru księgi wieczystej danej nieruchomości, czy numeru aktu notarialnego umowy kupna nieruchomości. Składane przez nas informacje w omawianym zakresie powinny być zgodne z prawdą, w przeciwnym razie grozi nam nie tylko wznowienie postępowania w przedmiocie wydania pozwolenia na budowę, ale także odpowiedzialność karna – polegająca na karze pozbawienia wolności do lat 3.
Jak podkreśla NSA w uchwale z dnia 10 stycznia 2011 r. (sygn. akt II OPS 2/10), art. 51 ust. 1 pkt 2) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane nie stanowi podstawy do wydania decyzji nakładającej na inwestora obowiązek złożenia przewidzianego w art. 32 ust. 4pkt 2) ustawy Prawo budowlane oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. W uzasadnieniu swego stanowiska sąd ten zauważa, że złożenie takiego oświadczenia nie prowadzi do „doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem”, a tylko czynności mające na celu doprowadzenie robót do takiego stanu, mogą być przedmiotem nałożenia obowiązków określonych w decyzji wydanej na podstawie art. 51 ust. 1pkt 2) Prawa budowlanego. Złożenie oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane ma tylko znaczenie dowodowe, tzn. pozwala w uproszczony sposób ustalić, że określony podmiot rzeczywiście posiada prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, jego złożenie nie skutkuje jednak powstaniem takiego prawa po stronie podmiotu, który złożył oświadczenie. Tym samym złożenie powyższego oświadczenia nie może być uznawane za element doprowadzenia robót do stanu zgodnego z prawem. Istnienie bądź brak prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, może być przedmiotem ustaleń faktycznych w toku postępowania administracyjnego, nie można jednak nałożyć obowiązku złożenia oświadczenia dotyczącego dysponowania nieruchomością na cele budowlane w treści decyzji administracyjnej, wydanej na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2) Prawa budowlanego.
Na zakończenie jeszcze jedna ważna informacja – przez prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane powinniśmy rozumieć:
- Prawo własności,
- Współwłasność,
- Prawo użytkowania wieczystego,
- Trwały zarząd nieruchomością
- Ograniczone prawa rzeczowe – służebności i użytkowanie,
- Stosunek zobowiązaniowy przewidujący uprawnienie do wykonywania robót i obiektów budowlanych.
