Instytucja transmisji
W myśl art. 1017 k.c. jeżeli przed upływem terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku spadkobierca zmarł, nie złożywszy takiego oświadczenia, oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone przez jego spadkobierców. Termin do złożenia tego oświadczenia nie może się skończyć wcześniej niż termin do złożenia oświadczenia w sprawie spadku po zmarłym spadkobiercy.
W przypadku gdy spadkobierca umrze przed złożeniem omawianego oświadczenia, zastosowanie znajduje instytucja transmisji (transmissio hereditatis). Śmierć spadkobiercy musi jednak nastąpić przed upływem terminu przepisanego do złożenia oświadczenia w sprawie spadku (por. E. Skowrońska-Bocian, Prawo spadkowe, Warszawa 2009, wyd. 6, s. 124).
W omawianej sytuacji spadkobiercy zmarłego spadkobiercy wstępują jako transmitariusze w jego sytuację prawną. W ich rękach pozostaje możliwość złożenia odpowiedniego oświadczenia (por. E. Skowrońska-Bocian, Prawo spadkowe, Warszawa 2009, wyd. 6, s. 124).
Możliwości prawne transmitariusza
Transmitariuszowi przysługuje uprawnienie do złożenia odpowiedniego oświadczenia o przyjęciu albo odrzuceniu spadku po spadkodawcy transmitenta, pod warunkiem że nabędzie on definitywnie spadek po nim (por. E. Skowrońska-Bocian, Prawo spadkowe, Warszawa 2009, wyd. 6, s. 124-125). Jest to warunek konieczny, gdyż spadek po spadkodawcy transmitenta wchodzi w skład masy spadkowej przysługującej transmitariuszowi.
Termin do złożenia oświadczenia
Przepis stanowi, że termin do złożenia przez transmitariusza oświadczenia nie może się skończyć wcześniej aniżeli termin do złożenia oświadczenia w sprawie spadku po zmarłym spadkobiercy. Oznacza to, że jeżeli spadkobierca (transmitent) zmarł przed upływem terminu do złożenia właściwego oświadczenia, jego spadkobiercy (transmitariusze) mogą złożyć oświadczenia w sprawie przyjęcia obu spadków aż do momentu upływu terminu do złożenia oświadczenia w sprawie spadku po nim (po transmitencie). Można stwierdzić, iż możliwe jest przedłużenie z mocy samego prawa terminu do złożenia oświadczenia w sprawie spadku po spadkodawcy zmarłego spadkodawcy.
Przypadki odrzucenia spadku
Za literaturą przedmiotu należy wskazać, że odrzucenie spadku po transmitencie, a przyjęcie spadku po spadkodawcy transmitenta jest niedopuszczalne. Dopuszcza się jednak przypadek odwrotny, polegający na przyjęciu wyłącznie spadku po transmitencie (por. E. Skowrońska-Bocian, Prawo spadkowe, Warszawa 2009, wyd. 6, s. 125).
Podstawa prawna:
Art. 1012, 1017 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz.U. z 2014 r., poz. 121).
