Możliwość podpisania dokumentu dotyczącego zakazu konkurencji przewiduje Kodeks Pracy w art. 101. Dokument powinien przyjąć postać pisemnej, odrębnej umowy podpisanej przez pracodawcę i jego pracownika. W jaki sposób taka umowa zabezpiecza interesy pracodawcy? – Umowa o tzw. zakaz konkurencji przewiduje, że w ustalonym przez strony zakresie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność – mówi mecenas Konrad Syryca z Kancelarii Radców Prawnych Fic Midloch Syryca. Mówiąc wprost: pracodawca ogranicza w ten sposób możliwość podjęcia dodatkowej działalności przez pracownika – ale tylko takiej, która byłaby konkurencja, w stosunku do „pierwszego” pracodawcy. Oznacza to, że nic nie powinno stać na przeszkodzie aby np. doradca finansowy pracował po godzinach jako wytwórca biżuterii.
Umowa dla nielicznych
Warto zwrócić tu uwagę na pewną odmianę umowy o zakazie konkurencji – taką, która obowiązuje także po ustaniu stosunku pracy. Z reguły zawiera się ją wtedy, kiedy pracownik ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić firmę na szkodę. Umowy tego rodzaju są popularne w firmach farmaceutycznych czy związanych z technologiami. – W sektorze IT liczy się przede wszystkim zdolność do oferowania klientom innowacyjnych rozwiązań, a to pociąga za sobą konieczność inwestowania w rozwój pracowników i nowe projekty – mówi Weronika Florkowska z firmy PrimeSoft Polska – Żaden przedsiębiorca nie chciałby, aby np. konkurencyjne firmy poznały jego pomysły i tym samym czerpały z jego własności intelektualnej – dodaje Florkowska. Warto pamiętać, że umowy tego rodzaju podpisują w większości osoby piastujące wyższe stanowiska i otrzymujące wysokie pensje, a zatem jest to niewielki odsetek wszystkich pracowników.
Odszkodowanie za lojalność
Warto pamiętać, że prawo dobrze zabezpiecza osoby, które podpisały zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Umowa tego typu musi być zawarta na czas określony (czyli np. będzie trwać pół roku po ustaniu stosunku pracy). To nie wszystko: pracodawca musi jednocześnie zobowiązać się do wypłaty odpowiedniego odszkodowania. Jego wysokość nie może być niższa od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Odszkodowanie może być wypłacane w comiesięcznych ratach. Zakaz konkurencji tego rodzaju może przestać obowiązywać przed terminem określonym w umowie. Stanie się tak, jeżeli ustaną przyczyny, które stały się powodem zakazu lub jeśli pracodawca nie będzie płacił odszkodowania.
