Przepisy projektu mają się przyczynić do poprawy udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w dni wolne od pracy i w święta. Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 55 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.), świadczenia opieki zdrowotnej udzielane poza godzinami pracy podstawowej opieki zdrowotnej – w szczególności w dni wolne od pracy i w święta realizowane są w ramach umów zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna lub w ramach umów zawieranych z innymi świadczeniodawcami świadczeniodawca sytuacji, kiedy świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej nie zapewnia wyżej wymienionych świadczeń. Podstawą zawarcia, realizacji i późniejszego rozliczania umów w omawianym zakresie są zatem aktywne listy świadczeniobiorców zadeklarowanych do lekarzy i pielęgniarek podstawowej opieki zdrowotnej, zgodnie z przepisami art. 28, 55 i 56 ustawy dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Jednocześnie, jak wynika z kilkuletnich doświadczeń funkcjonowania nocnej i świątecznej pomocy lekarskiej i pielęgniarskiej w ramach umów zawieranych z Narodowym Funduszem Zdrowia w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna, świadczeniodawcy pomimo zawartych umów nie realizują w stopniu zadawalającym świadczeń w przedmiotowym zakresie.
Ponadto, kontrole przeprowadzone przez Narodowy Fundusz Zdrowia oraz wojewodów na podległych im terenach wykazały, że dostępność do tego rodzaju świadczeń jest ograniczona poprzez brak jednoznacznej informacji o zakresie i podmiotach, które powinny zapewnić świadczeniobiorcom wskazane świadczenia zdrowotne realizowane poza godzinami dostępności podstawowej opieki zdrowotnej, realizację świadczeń przez lekarzy i pielęgniarki, które w tym samym czasiezobowiązane są do udzielania świadczeń zdrowotnych w innych rodzajachświadczeń (ratownictwo medyczne lub Szpitalne Oddziały Ratunkowe, w ramach odrębnie zawartych umów z Narodowym Funduszem Zdrowia oraz wykorzystywanie do wskazanych świadczeń zespołów ratownictwa medycznego, co dodatkowo może skutkować ograniczeniem możliwości realizacji zadań ratownictwa medycznego.
W związku z tym zaproponowano zmiany w sposobie organizacji udzielania świadczeń pomocy doraźnej w dni powszednie od godziny 18 do 8 rano oraz w dni wolne od pracy i w święta m.in. poprzez zdefiniowanie świadczeń pomocy doraźnej oraz określeniem sposobu ich kontraktowania z zawierania umów na podstawie przepisów art. 159 ustawy dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, na zawieranie umów po przeprowadzeniu postępowania w trybie konkursu ofert i rokowań. Zmiana ta w sposób znaczący poprawi jakość udzielanych świadczeń, gdyż Narodowy Fundusz Zdrowia będzie miał możliwość wyboru najkorzystniejszej z ofert złożonych w postępowaniu konkursowym, a tym samym wpłynie na konkurencyjność wśród świadczeniodawców, co przyczyni się do podwyższenia jakości udzielanych świadczeń i zwiększenia ich dostępności dla świadczeniobiorców.
Ponadto – w celach informacyjnych projekt zawiera odpowiednią zmianę w art. 55 ust. 3, który przewiduje, iż na świadczenia podstawowej opieki zdrowotnej w przedmiocie pomocy doraźnej oddział wojewódzki Funduszu zawierał będzie odrębną umowę. Natomiast ust. 4 art. 55 ustawy dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, stanowi, że świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej będzie informował świadczeniobiorców o zasadach i organizacji pomocy doraźnej, w szczególności poprzez umieszczenie tej informacji w miejscu udzielania świadczeń i w siedzibie świadczeniodawcy.
Jednocześnie projekt zawiera odpowiednią zmianę w art. 56 – w myśl której składana przez świadczeniobiorcę deklaracja wyboru lekarza/pielęgniarki/położnej podstawowej opieki zdrowotnej nie wiąże go w zakresie świadczeniodawcy udzielającego świadczeń pomocy doraźnej, co jest konsekwencją oddzielenia organizacyjnego świadczeń pomocy doraźnej od innych świadczeń zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. Przepis art. 2 to regulacja przejściowa, która umożliwi dalsze kontynuowanie przez świadczeniodawców, którzy mieli zawarte umowy na udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, udzielania świadczeń w przedmiocie pomocy doraźnej, przy czym mogą oni wypowiedzieć w tym zakresie umowę w terminie 30 dni do dnia wejścia w życie ustawy. Przepisy przejściowe umożliwią także przeprowadzenie przez Narodowy Fundusz Zdrowia, w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w przedmiocie świadczeń pomocy doraźnej.