Środowiska które podpisały porozumienie ponoszą odpowiedzialność zawodową za problemy gospodarki przestrzennej. Proponowane rozwiązania prawne pociągną za sobą bardzo poważne konsekwencje dla budownictwa i architektury odbijając się negatywnie na bezpieczeństwie obiektów, jakości ich wykonania i krajobrazie przestrzennym. Ustawa w obecnym kształcie odstraszy również inwestorów zagranicznych, ułatwi samowolę budowlaną i spowoduje szkodliwe rozpraszanie zabudowy. Niepotrzebnie próbujemy na siłę tworzyć nowe prawo, w momencie, kiedy możemy czerpać z doświadczeń innych krajów, stosujących od lat sprawdzone rozwiązania. Racjonalne zagospodarowywanie terenu i planowanie przestrzenne ma wielkie znaczenie społeczne, określa warunki życia, zmniejsza koszty podróżowania i transportu, ułatwia działalność gospodarczą, a także chroni walory środowiskowe – twierdzi Sławomir Żak, prezes Krajowej Rady Izby Architektów.
Zniesienie pozwoleń na budowę nie spowoduje rozwoju budownictwa mieszkaniowego. Wzrośnie jedynie liczba lokalnych protestów wynikających z wadliwych projektów. Idące za tym procesy sądowe będą w konsekwencji oznaczać olbrzymie wydatki dla Państwa spowodowane ustawą, która teoretycznie miała uprościć procedury budowlane i odciążyć budżet. Propozycja odrolnienia gruntów rolnych w miastach również jest błędem. Obszary objęte odrolnieniem przekraczają zapotrzebowanie inwestycyjne miast. Zgodnie z prawem rynku deweloperzy będą jednak wybierać te obszary, które nigdy nie będą tzw. terenami uzbrojonymi, czyli podłączonymi do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej i ciepłowniczej. Tak rozbudowujące się miasto będzie kompletnie niefunkcjonalne dla jego mieszkańców – dodaje prezes Żak.
Najważniejsze zmiany wprowadzone przez Senat dotyczą: rezygnacji z wymogu uzyskania decyzji o rejestracji budowy w przypadku inwestycjimogących znacząco oddziaływać na środowisko (poprawka nr 6, art. 28), likwidacji konieczności zgodności usytuowania obiektu budowlanego albo projektu zagospodarowania działki lub terenu ze zgodą urbanistyczną (poprawka nr 11, art. 30a), usunięcia możliwości sprzeciwu właściwych organów, w wypadku, gdy budowa może spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia (poprawka nr 12, art. 30b), upoważnia ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej do określenia kwalifikacji i kryteriów, jakie winny spełniać osoby uprawnione do sporządzania specjalistycznych opinii (poprawka nr 14, art. 32.4). Porozumienie urbanistów, architektów i inżynierów budownictwa zgłosiło zastrzeżenia do wszystkich powyższych przepisów oraz dodatkowo do poprawek nr 19, 20, 21, 27 i 51.
Nowelizacja ustawy Prawo budowlane w wersji sejmowej nie sprzyjała poprawie jakości architektury i budownictwa oraz prowadzeniu racjonalnej gospodarki przestrzennej w Polsce. Senackie poprawki sprawiają, że ustawa nie tylko nie działa korzystnie na sektor budowlany, lecz wręcz wprowadza elementy szkodliwe dla bezpieczeństwa obiektów i dla polskiej gospodarki. Autorzy poprawek argumentują, że obecne prawo budowlane stosuje te same kryteria do osoby budującej swój dom jednorodzinny oraz do inwestorów stawiających nowy supermarket. Przepisy, które nakazują zachowywanie takiej samej staranności przy projektowaniu i budowie obu typów tych obiektów, są uzasadnione względami bezpieczeństwa. Ustawodawca nie zauważa jednak, że 21 poprawka ustanawia stałą wysokość kar za wznawianie robót budowlanych, niezależnie od wielkości inwestycji. Ustalona kwota 50 tysięcy złotych jest nieproporcjonalna do wykroczenia i szkodliwości czynu, zwłaszcza w wypadku osób prywatnych budujących swój dom. Poprawka nr 11 narusza z kolei podstawową zasadę ładu przestrzennego i stawia pod znakiem zapytania celowość działań z zakresu planowania przestrzennego – twierdzi Piotr Rożen, wiceprezes ds. legislacji Krajowej Rady Izby Architektów.
Porozumienie w sprawie zmiany ustawy podpisały następujące instytucje: Izba Urbanistów, Izba Architektów, Izba Inżynierów Budownictwa, Towarzystwo Urbanistów Polskich, Stowarzyszenie Architektów Polskich, Polskie Związek Inżynierów i Techników Budownictwa, Izba Projektowania Budowlanego, Izba Gospodarcza Projektowania Architektonicznego, Stowarzyszenie Geodetów Polskich oraz Geodezyjna Izba Gospodarcza.
Pełny tekst ustawy dostępny jest na stronie internetowej Sejmu RP http://orka.sejm.gov.pl/opinie6.nsf/nazwa/1048_u/$file/1048_u.pdf. Zmiany omówione w informacji dotyczą poprawek senackich z 5 marca 2009 roku, z którymi można się zapoznać w całości pod adresem: http://orka.sejm.gov.pl/Druki6ka.nsf/wgdruku/1767/$file/1767.pdf. Zapraszamy również na oficjalną stronę internetową Krajowej Izby Architektów: www.izbaarchitektow.pl.
