Postępowanie wieczystoksięgowe

Wniosek

Wniosek o dokonanie wpisu składa się na urzędowym formularzu. Wzory formularzy wniosków określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 sierpnia 2003 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu udostępniania urzędowych formularzy wniosków stosowanych w sądach rejonowych prowadzących księgi wieczyste w systemie informatycznym. Wzory te można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.

Wniosek o wpis, zarówno w księdze papierowej, jak i elektronicznej, musi spełniać wszelkie wymagania przewidziane dla pisma procesowego, czyli  wymieniać uczestników postępowania określonych w art. 626¹ § 2 i być należycie opłacony. Jeżeli wniosek zawiera braki, formalne lub też nie jest złożony na urzędowym formularzu albo gdy formularz jest nieprawidłowo wypełniony, przewodniczący wzywa wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie tygodniowym pod rygorem zwrotu wniosku, a po bezskutecznym upływie tego terminu zarządza zwrot.

Osoby uprawnione

Art. 626² § 5 określa wyczerpująco osoby legitymowane do złożenia wniosku o dokonanie wpisu i wymienia: właściciela nieruchomości, użytkownika wieczystego, osobę, na rzecz której wpis ma nastąpić, wierzyciela, jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej, a w sprawach dotyczących obciążeń powstałych z mocy ustawy – także uprawniony organ.

Przesłanie przez notariusza do sądu wieczystoksięgowego wypisu aktu notarialnego zawierającego wniosek o wpis do księgi wieczystej ma taki skutek jak złożenie wniosku przez uprawnionego.

Wnioski o wpis

Wnioski o wpis, wnioski o założenie księgi wieczystej, skargę na wpis dokonany przez referendarza, apelację i skargę kasacyjną wpisuje się do dziennika ksiąg wieczystych niezwłocznie, w dniu wpływu, pod numerami bieżącymi w kolejności wpływu, z podaniem godziny i minuty. Niezwłocznie po zarejestrowaniu wniosku w dzienniku ksiąg wieczystych zaznacza się w odpowiednim dziale (działach) księgi wieczystej numer wniosku (wzmianka o wniosku). Wzmiankę o wniosku wykreśla się z urzędu przez podkreślenie jej czerwoną linią, niezwłocznie po dokonaniu wpisu, po uprawomocnieniu się postanowienia o oddaleniu wniosku o dokonanie wpisu lub o odrzuceniu wniosku albo o umorzeniu postępowania albo po uprawomocnieniu się zarządzenia o zwrocie wniosku.

Wpis w księdze wieczystej

Wpisów dokonuje się w księdze wieczystej tylko na wniosek i w jego granicach. Sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. W postępowaniu wieczystoksięgowym wpis w księdze wieczystej jest orzeczeniem, nie sporządza się jednak jego uzasadnienia. Wpisem jest także wykreślenie. Sąd oddala wniosek, jeśli brak jest podstaw albo istnieją przeszkody do jego dokonania.

Zawiadomienie o wpisie

O dokonanym wpisie sąd zawiadamia uczestników postępowania, doręczając im zawiadomienie zawierające istotną treść wpisu. Nie zawiadamia się uczestnika, który na piśmie zrzekł się zawiadomienia. Zrzeczenie to, jest oświadczeniem jednostronnym, skierowanym do sądu prowadzącego księgę wieczystą.

Wzmianka o wniesieniu apelacji

Wzmiankę o wniesieniu apelacji, sąd wieczystoksięgowy wpisuje niezwłocznie po jej wniesieniu, bowiem apelację wnosi się do tego sądu, który wydał zaskarżony wpis lub orzeczenie oddalające wniosek. Natomiast skargę kasacyjną wnosi się do sądu okręgowego, stąd uczynienie wzmianki może nastąpić dopiero po zawiadomieniu o tym sądu wieczystoksięgowego.

Obowiązek zawiadamiania

Osoba, na rzecz której wpisane jest prawo lub roszczenie w księdze wieczystej, jej przedstawiciel albo pełnomocnik do doręczeń mają obowiązek niezwłocznego zawiadomienia sądu prowadzącego księgę wieczystą o każdej zmianie adresu lub też wskazania adresu do doręczeń.

Wpis ostrzeżenia

Wpisu ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym sąd dokonuje niezwłocznie po stwierdzeniu tej niezgodności. Przy wpisie takiego ostrzeżenia, wymienia się prawo, przeciwko któremu jest ono skierowane, oraz osobę, której roszczenie zostało przez wpis ostrzeżenia zabezpieczone.

Podstawa prawna:
ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.),
„Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom III. Artykuły 506-729” pod redakcją Henryka Doleckiego.