Dopuszczalne jest zarówno w sprawach publiczno, jak i prywatnoskargowych. Dodatkowo pokrzywdzony może wystąpić wyłącznie z powództwem adhezyjnym albo połączyć to z rolą oskarżyciela posiłkowego lub prywatnego, jak również ustawodawca dopuszcza możliwość wystąpienia z tym powództwem w ramach oskarżenia wzajemnego. Można nim dochodzić jedynie roszczeń majątkowych, które wynikają bezpośrednio z przestępstwa. Nie mogą to być roszczenia osobiste, ani też niemajątkowe, jak i majątkowe, które nie wynikają bezpośrednio z przestępstwa. Zgłosić je można maksymalnie aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej, czyli odczytania aktu oskarżenia. Termin ten jest prekluzyjny, a więc nie podlega przywróceniu.
Prawo wytoczenia powództwa adhezyjnego ma każdy podmiot wskazany w art. 49 kodeksu postępowania karnego, a więc pokrzywdzony, tj. osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo, a także instytucja państwowa, samorządowa lub społeczna, choćby nie miała osobowości prawnej. Także organy kontroli państwowej, które w zakresie swojego działania ujawniły przestępstwo, które wyrządziło szkody w mieniu instytucji państwowej, samorządowej lub społecznej, lub wystąpiły o wszczęcie postępowania w takiej sprawie, jeżeli nie działa organ pokrzywdzonej, zakład ubezpieczeń w zakresie, w jakim pokrył pokrzywdzonemu szkodę lub jest zobowiązany do jej pokrycia, również osoby najbliższe, które w razie śmierci pokrzywdzonego mogą w terminie określonym w art. 62 wytoczyć powództwo cywilne o przysługujące im roszczenia majątkowe wynikające z popełnienia przestępstwa lub w razie śmierci powoda cywilnego mogą wstąpić w prawa zmarłego i dochodzić przysługujących im roszczeń. które w razie śmierci pokrzywdzonego mogą wstąpić w prawa powoda cywilnego jako strona zastępcza lub jako strona nowa. Również prawo to przysługuje prokuratorowi, który w terminie przewidzianym w art. 62 k.p.k. może wytoczyć powództwo cywilne na rzecz pokrzywdzonego lub osoby najbliższej albo popierać wytoczone przez pokrzywdzonego lub tę osobę powództwo, jeżeli wymaga tego interes społeczny.
Wytoczenie powództwa adhezyjnego następuje poprzez wniesienie pozwu, który powinien odpowiadać warunkom określonych w kodeksie postępowania cywilnego.
Powództwo to jest zasadniczo niedopuszczalne w postępowaniu poprawczym wobec nieletnich.
Źródło:
-ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.),
-„Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Wyd. III” Tomasz Grzegorczyk
