Zanim rozpoczniemy pisanie naszego pozwu, sprawdźmy do jakiego sądu powinien zostać on skierowany. Zgodnie z treścią art. 27 KPC, powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania. Miejsce zamieszkania określa się według przepisów Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jest to miejscowość, w której dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Jeżeli jednak pozwany nie ma miejsca zamieszkania w Polsce, ogólną właściwość oznacza się według miejsca jego pobytu w Polsce, a gdy nie jest ono znane lub nie leży w Polsce – według ostatniego miejsca zamieszkania pozwanego w Polsce. Pozwany może jednak nie być osobą fizyczną, w takim przypadku pozew powinien być wytoczony według miejsca siedziby osoby prawnej lub innemu podmiotowi, który jest nam winny pieniądze. Warto także pamiętać, że powód może skierować swój pozew także przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład główny lub oddział, jeżeli roszczenie pozostaje w związku z działalnością tego zakładu lub oddziału – takie rozwiązanie jest możliwe, gdy wytaczamy powództwo o roszczenie majątkowe przeciwko przedsiębiorcy. Błędne złożenie pozwu nie skutkuje jednak tym, że nasza sprawa nie nabierze biegu – sąd ma bowiem obowiązek sprawdzać swoją właściwość z urzędu. Jeżeli zatem pismo skierowujemy nie do tego sądu co potrzeba, sąd niewłaściwy przekaże je do sądu właściwego. Minusem w takiej sytuacji będzie dłuższe rozpoznawanie naszej sprawy.
Pozew o zapłatę może zostać wniesiony zarówno do sadu rejonowego jak i okręgowego, wszystko zależy od tego jaka jest wartość przedmiotu sporu, a więc kwoty należnej powodowi. Zaznaczenia wymaga jednak fakt, że do wartości przedmiotu sporu nie wolno doliczać odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Jeżeli wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 75 000 zł, pismo musimy wnieść do sądu okręgowego, jeśli nie przewyższa – do sądu rejonowego. Wartość przedmiotu sporu należy podać w każdym piśmie, jeżeli od tej wartości zależy właściwość rzeczowa sądu, wysokość opłaty lub dopuszczalność środka odwoławczego, a przedmiotem sprawy nie jest oznaczona kwota pieniężna. Wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia podaje się w złotych, zaokrąglając w górę do pełnego złotego.
Przechodząc do kwestii treści pozwu, tak jak była mowa na początku – każdy pozew należy do kategorii pism procesowych. Tym samym musi spełniać warunki odpowiadające takim pismom. Zgodnie z regulacją art. 126 KPC, każde pismo procesowe powinno zawierać:
- oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
- oznaczenie rodzaju pisma;
- osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności;
- podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
- wymienienie załączników.
Dodatkowo, gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie (pozew o zapłatę spełnia to kryterium), powinno ponadto zawierać oznaczenie przedmiotu sporu oraz:
- oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
- numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub numer identyfikacji podatkowej (NIP) powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania lub posiada go nie mając takiego obowiązku lub
- numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP powoda niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania.
Wymóg podawania numeru PESEL lub NIP jest nowym obowiązkiem każdego powoda decydującego się na wtoczenie powództwa przed właściwy sąd. Warto o tym pamiętać, bowiem przepisy w tym zakresie obowiązują już od początku lipca 2013 r.
Pozew powinien zostać należycie opłacony, z reguły jest to koszt w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu. Tym samym im większa kwota dochodzonej należności, tym większa będzie opłata sądowa od takiego pisma. Dokładne określenie opłat sądowych od pism procesowych możemy odnaleźć w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W niektórych przypadkach wysokość opłaty może być inna, niż powyższe 5% – dotyczy to w szczególności pozwów wnoszonych w ramach postępowania upominawczego bądź nakazowego. Do pisma procesowego należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych. Dodatkowo strona powołująca się w piśmie na dokument (a tak jest najczęściej w postępowaniach z zakresu zapłaty zaległych sum pieniężnych wynikających z niezrealizowanych zobowiązań) obowiązana jest na żądanie przeciwnika złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą. Zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ma charakter dokumentu urzędowego. Jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, sąd, na wniosek strony albo z urzędu, zażąda od strony składającej odpis dokumentu przedłożenia oryginału tego dokumentu.
Na zakończenie jeszcze jedna ważna informacja – każdy pozew możemy złożyć osobiście w biurze podawczym sądu albo przy pomocy pocztowego operatora publicznego. Korzystając z tej drugiej opcji warto wysłać nasze pismo listem poleconym, tak aby w razie ewentualnych niejasności mieć potwierdzenie nadania.
