Zgodnie z treścią art. 187 KPC, pozew powinien przede wszystkim czynić zadość warunkom pisma procesowego. Pamiętajmy zatem, aby w piśmie takim znalazły się informacje dotyczące:
- oznaczenia sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
- oznaczenia rodzaju pisma;
- osnowy wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności;
- podpisu strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
- wymienienie załączników.
Gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie przedmiotu sporu oraz:
- oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
- numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub numer identyfikacji podatkowej (NIP) powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania lub posiada go nie mając takiego obowiązku lub
- numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP powoda niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania.
Niezależnie od powyższego, każdy pozew musi zawierać w sobie:
- dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pieniężna;
- przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu.
Pozew może zawierać wnioski o zabezpieczenie powództwa, nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności i przeprowadzenie rozprawy w nieobecności powoda oraz wnioski służące do przygotowania rozprawy, a w szczególności wnioski o:
- wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda świadków i biegłych;
- dokonanie oględzin;
- polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dokumentu będącego w jego posiadaniu, a potrzebnego do przeprowadzenia dowodu, lub przedmiotu oględzin;
- zażądanie na rozprawę dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich.
Pozew o rozwód może złoży wyłącznie jeden z małżonków lub małżonkowie razem. Nie ma możliwości, aby powyższe pismo zostało złożone przez pełnomocnika czy prokuratora. Sprawy rozwodowe należą bowiem do spraw indywidualnych. Nie ma przy tym przeszkód, aby strona wnosząca o rozwód skorzystała z pomocy profesjonalnego pełnomocnika – adwokata lub radcy prawnego, który sporządzi pozew rozwodowy i poprowadzi całą sprawę jako wyznaczony pełnomocnik.
Pozew rozwodowy składamy do sądu okręgowego, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda. Każdy pozew musi być należycie opłacony, dotyczy to także spraw rozwodowych. Koszt pisma w przedmiotowej sprawie to 600 zł (kwotę tę uiszczamy bezpośrednio na rachunek bankowy właściwego sądu lub poprzez przyklejenie znaczków sądowych na pismo zakupionych w kasie sądowej), przy czym strona, która nie może ponieść takiego wydatku może wnioskować do sądu o zwolnienie z obowiązku opłacania kosztów sądowych. W praktyce wystarczy razem z pozwem wnieść wniosek o takie zwolnienie wraz z należycie wypełnionym formularzem dotyczącym stanu majątkowego ubiegającego się o zwolnienie od kosztów.
Najprostszy pozew rozwodowy powinien w swej treści zawierać określenie stron procesowych (powoda i pozwanego), określenie żądań (żądanie rozwodu) oraz wniosek o rozstrzygnięcie co do winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego (z czyjej winy doszło do rozwodu). Pamiętajmy bowiem, że rozwodu można żądać tylko w sytuacji trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego tj sytuacji, w której nie ma już więzi fizycznej, gospodarczej ani emocjonalnej pomiędzy małżonkami. Warto w tym miejscu nadmienić, że sąd może orzec rozwód bez wskazywania winnego rozkładu pożycia małżeńskiego – wystarczy, aby w pozwie małżonkowie zgodnie wnieśli, że chcą rozwodu bez orzekania o winie. Niezależnie od tego pozew rozwodowy może zawierać szereg innych wniosków, takich jak np.:
- wniosek dotyczący zgodnego podziału majątku wspólnego małżonków,
- wniosek dotyczący eksmisji jednego z małżonków,
- wniosek dotyczący sposobu korzystania ze wspólnie zajmowanego mieszkania,
- wniosek dotyczący świadczeń alimentacyjnych,
- wniosek dotyczący uregulowania kontaktów rodzica z dziećmi,
- wniosek dotyczący władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi.
Pamiętajmy także, aby do przedmiotowego pisma dołączyć zaświadczenia o wysokości zarobków, skrócone odpisy aktów urodzenia wspólnych małoletnich dzieci (jeśli takie oczywiście są), skrócony odpis aktu małżeństwa. Na końcu oprócz właściwego uzasadnienia naszego żądania pozostaje już tylko złożenie własnoręcznego podpisu i złożenie pozwu bezpośrednio w sekretariacie sądu lub przesłanie go tam listem poleconym.
