Zgodnie z art. 51 § 2 i n. KPK, jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni albo ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo, prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje. Jeżeli pokrzywdzonym jest osoba nieporadna, w szczególności ze względu na wiek lub stan zdrowia, jego prawa może wykonywać osoba, pod której pieczą pokrzywdzony pozostaje. W razie śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe, a w wypadku ich braku lub nieujawnienia – prokurator, działając z urzędu. W wypadku gdy organ prowadzący postępowanie dysponuje informacjami o osobach najbliższych dla pokrzywdzonego, powinien pouczyć o przysługujących uprawnieniach co najmniej jedną z nich.
Pamiętajmy, że pełnomocnik nie jest ograniczony co do kierunku czynności podejmowanych w imieniu swojego mocodawcy. Stąd też każda czynność, nawet niekorzystna dla reprezentowanego, podjęta w granicach umocowania, wywołuje dla niego skutki, w tym również niekorzystne. Pełnomocnik opiekuna faktycznego wykonującego prawa nieporadnego pokrzywdzonego jest uprawniony, w ramach ogólnego umocowania do wszelkich czynności łączących się z daną sprawą, do skutecznego złożenia wniosku o ściganie. Wniosek taki może być co do zasady cofnięty w postępowaniu sądowym za zgodą sądu – do rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej.
Art. 87 § 1 w zw. z art. 88 KPK stanowią, że strona inna niż oskarżony może ustanowić pełnomocnika w osobie adwokata lub radcy prawnego. Tym samym pokrzywdzony może skorzystać w takcie postępowania karnego z pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Istnieje także możliwość uzyskania pomocy prawnej z urzędu.
Pokrzywdzonemu można także udostępnić akta sprawy sądowej i dać mu możność sporządzenia z nich odpisów. Za zgodą prezesa sądu akta te mogą być udostępnione również innym osobom. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, w toku postępowania przygotowawczego stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta, umożliwia sporządzanie odpisów i kserokopii oraz wydaje odpłatnie uwierzytelnione odpisy lub kserokopie tylko za zgodą prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Za zgodą prokuratora akta w toku postępowania przygotowawczego mogą być w wyjątkowych wypadkach udostępnione innym osobom. Na odmowę udostępnienia akt w postępowaniu przygotowawczym przysługuje stronom zażalenie. Na zarządzenie prokuratora zażalenie przysługuje do prokuratora bezpośrednio przełożonego.
Jak stanowi art. 306 § 1 KPK – pokrzywdzonemu przysługuje zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa, a stronom – na postanowienie o jego umorzeniu. Uprawnionym do złożenia zażalenia przysługuje prawo przejrzenia akt. Zgodnie z postanowieniem sądu apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 24 sierpnia 2012 r. (sygn. akt II AKz 335/12), pokrzywdzony zwolniony jest z wnoszenia zażalenia wyłącznie na powtórne postanowienie prokuratora o umorzeniu śledztwa, wydane w warunkach art. 330 § 2 KPK, nie zaś na każde kolejne postanowienie o umorzeniu tego postępowania, wydane po uprzednim jego podjęciu lub wznowieniu na podstawie przepisu art. 327 KPK. Tego rodzaju postanowienie nie ma ponownego charakteru w rozumieniu art. 330 § 2 KPK, a więc podlega kontroli zażaleniowej w trybie art. 306 KPK.
Z kolei art. 316 § 3 KPK wskazuje nam, że jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo, że świadka nie będzie można przesłuchać na rozprawie, strona lub prokurator albo inny organ prowadzący postępowanie mogą zwrócić się do sądu z żądaniem przesłuchania go przez sąd. Powyższe uprawnienie przysługuje także pokrzywdzonemu.
Pokrzywdzony po wniesieniu aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego (przy przestępstwach publicznoskargowych), może aż do momentu rozpoczęcia przewodu sądowego złożyć oświadczenie w przedmiocie wstąpienia do postępowania w charakterze oskarżyciela posiłkowego bądź powoda cywilnego. Inicjatywa co do przesłuchania świadka w toku postępowania przygotowawczego przez sąd zamiast przez prowadzącego to postępowanie należy do prokuratora (do innego organu prowadzącego postępowanie lub do strony), nie zaś do samego sądu, nawet w ramach prowadzonej przezeń po wniesieniu oskarżenia kontroli dowodów postępowania przygotowawczego.
