Adwokaci i radcowie prawni mogą informować o prowadzonej działalności
Naczelna Rada Adwokacka uchwaliła Zbiór Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeks Etyki Adwokackiej) uchwałą nr 2/XVIII/98 – ze zmianami wprowadzonymi uchwałą Naczelnej Rady Adwokackiej nr 32/2005 z 19 listopada 2005 roku. Zgodnie z § 23a Kodeksu Etyki Adwokackiej adwokat jest uprawniony do informowania o swojej działalności zawodowej. w sposób zgodny z Kodeksem. Dopuszczalne jest to m. in. poprzez przesyłanie informacji za pomocą elektronicznych środków komunikacji na wyraźne życzenie potencjalnego klienta, a także umieszczanie informacji na stronach internetowych oraz umieszczanie danych o tej stronie w katalogach i wyszukiwarkach.
Podobnie wygląda kwestia informowania o wykonywaniu zawodu u radców prawnych. Uchwałą nr 8/VIII/2010 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 28 grudnia 2010 roku w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego Kodeksu Etyki Radców Prawnych weszły w życie znowelizowane regulacje dotyczące etyki radców prawnych. W art. 24 tego Kodeksu podkreślono, że informowanie o wykonywaniu zawodu oraz działalności z nim związanej jest prawem radcy prawnego. Radca prawny podobnie zatem do adwokata ma prawo informować o wykonywanym zawodzie. W tym przypadku Kodeks odnosi się do sytuacji, w której występuje zakaz informowania co oznacza, że informowanie to jest dopuszczalne jeżeli nie narusza zasad określonych w Kodeksie. M. in. radca prawny nie może informować o wykonywanym przez siebie zawodzie w sytuacji gdy jest to sprzeczne z prawem, dobrymi obyczajami lub niezgodne z rzeczywistością albo wprowadzające w błąd. Tym samym radcowie prawni mogą informować o swojej działalności zarówno poprzez Internet jak i w innych środkach masowej komunikacji, jeżeli nie narusza to zasad określonych przez samorząd radcowski.
Określając zatem prawo prawnika do reklamowania świadczonych przez siebie usług, to należy stwierdzić, że prawo a nawet przepisy samorządów zawodowych nie wprowadzają wprost zakazu reklamy. Kodeksy etyki wręcz wskazują wprost na prawo do informowania o wykonywanym zawodzie, można zatem stwierdzić, że dopuszczają prawo reklamowania nie tyle usług co samych kancelarii prawnych.
Nadchodzi czas reklamy usług prawnych
Jeśli chodzi o tzw. „twardą” reklamę prawników to sytuacja bardzo się zmieniła w ciągu ostatnich lat. Usługi prawne są bardzo szybko rozwijającym się rynkiem biznesowym i wraz ze zmianami uwarunkowań prawnych, wzrostu ilości kancelarii zwiększa się konkurencyjność na tym rynku. Jeszcze kilka lat temu usługi prawne dla osób fizycznych zastrzeżone były w całości dla adwokatów, pozostawiając radcom prawnym obsługę przedsiębiorców. Obecnie uprawnienia radców i adwokatów są właściwie bardzo zbliżone, gdyż jedynie radcowie nie mogą pełnić funkcji obrończych w sprawach karnych i karnych skarbowych. Radca prawny dziś już może być obrońcą w sprawach o wykroczenia, a już powstają projekty zmian mające dopuścić radców również do obrony w sprawach karnych. Głośne są także projekty połączenia obu zawodów. To wszystko, a także corocznie duża ilość osób wchodzących do obu zawodów powoduje znaczny wzrost konkurencji na rynku. Z tego punktu widzenia kancelarię prawne chcąc przyciągnąć do siebie klientów muszą jakoś się odróżniać, czyli reklamować swoje usługi. W najbliższych czasach największe kancelarie istotnie podniosą wydatki na reklamę, a już wiele posiada stanowiska lub całe działy zajmujące się marketingiem oraz PR. Rynek wymusza coraz większą konkurencję usług a co za tym idzie podjęcie odpowiednich działań reklamowych. W najbliższych latach nie bacząc na zasady etyki, obserwować będziemy wzrost działań reklamowych, w tym także w obszarze „twardej reklamy”, która nie została w żaden sposób przecież zakazana. Jeżeli reklama taka zawierać będzie informację o kancelarii, nie będzie sprzeczna z zasadami etyki, to przecież nie jest ona zakazana.
Z upływem czasu zmienia się podejście do reklamy wśród obu samorządów. Postuluję się dalsze złagodzenie zasad etyki w tym zakresie. Konieczność ta może zostać wymuszona także przez pojawienie się na rynku nowego rodzaju prawników tzw. licencjonowanych prawników (projekt ustawy w tym zakresie jest w komisjach sejmowych), którzy nie będą skrępowani zasadami etyki. Będzie to zawód rejestrowany a nie zarządzany przez samorząd zawodowy, stąd reklama usług prawniczych stanie się koniecznością.
Jarosław Olejarz
