Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadamia otwarty fundusz emerytalny o rozpoczęciu procedury ustalania prawa do emerytury przez członka tego funduszu. W odpowiedzi na to przekazuje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych informację, zawierającą kwotę środków zgromadzonych na rachunku tej osoby na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura. Tę samą informację fundusz przekazuje swojemu członkowi.
W oparciu o tą informację Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustali prawo do okresowej emerytury kapitałowej, a także jej wysokość. Jeśli zostaną spełnione wszystkie warunki niezbędne do nabycia uprawnień do emerytury – ZUS poinformuje o tym otwarty fundusz emerytalny, w celu uruchomienia wypłaty środków z tego funduszu. Natomiast w sytuacji, gdy środków na rachunku w OFE jest mniej niż wynosi 20-krotność wysokości dodatku pielęgnacyjnego (obecnie ta kwota wynosi 3263 zł), to wówczas cała zgromadzona kwota przekazywana jest do funduszu emerytalnego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który uwzględni tę kwotę przy obliczaniu emerytury z I filaru.
Należy podkreślić, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest już również przygotowany do wypłaty emerytur pomostowych, dla osób wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Emerytury pomostowe są przyznawane począwszy od 1 stycznia 2009 roku. Zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach pomostowych, świadczenie to może być przyznane pracownikowi, który wprawdzie po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze określonej w wykazach stanowiących załączniki do tej ustawy, ale spełnia inne warunki przewidziane w tej ustawie do uzyskania emerytury pomostowej.
Wniosek o przyznanie emerytury pomostowej może być zgłoszony przez pracownika bezpośrednio w oddziale lub inspektoracie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ale może być również zgłoszony za pośrednictwem płatnika składek. Do wniosku muszą być dołączone zaświadczenia płatnika składek – do czego płatnik ten został zobowiązany ustawowo – potwierdzające okresy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze zarówno przed dniem 1 stycznia 2009 r., jak też okresy takiej pracy po 31 grudnia 2008 r.
Wysokość tych emerytur jest obliczana w analogiczny sposób do sposobu ustalania wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych według zreformowanych zasad. Dodatkowe zwiększenie składek na ubezpieczenie emerytalne dla członków OFE wskaźnikiem korygującym też jest przewidziane.
