Jak wynika z informacji podanych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, konsumenci skarżą się na produkty inwestycyjno-oszczędnościowe: ubezpieczenia na życie i dożycie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, czyli tzw. polisolokaty. Umowa na ubezpieczenia na życie i dożycie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi jest zawierana na wiele lat. Produkt ten charakteryzuje się tym, że na podstawie umowy, konsument jednorazowo lub w określonych okresach wpłaca kwoty, które są lokowane w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe. Inwestycja może przynieść zysk dopiero po wielu latach, np. 10, 15, jak również stratę. Najczęstszym zarzutem konsumentów jest to, że tego typu produkty są im przedstawiane jako standardowa lokata, czy krótkoterminowe ubezpieczenie. Wiele osób zawierając umowę z bankiem nie ma świadomości, że jego wcześniejsze zerwanie może oznaczać utratę oszczędności. Ponadto zysk uzależniony jest od ponoszonego ryzyka inwestycji.
Prezes UOKiK przygląda się tego typu produktom – aktualnie prowadzi aż 10 postępowań. Pierwszymi decyzjami na tym rynku są wydane właśnie dwie decyzje wobec Getin Noble Banku. Wątpliwości wzbudziły wprowadzające w błąd informacje przekazywane przez pracowników banku oraz ulotki reklamowe. Suma kar nałożonych na spółkę wyniosła ponad 6,7 mln zł.
Pierwsza decyzja – informacje o polisolokatach przekazywane przez pracowników banku
Podczas prowadzonego od listopada 2012 r. postępowania UOKiK przeanalizował blisko 100 skarg konsumentów. Zebrano obszerny materiał dowodowy m.in. informacje o ilości reklamacji zgłaszanych bankowi w związku z tym produktem. Ponadto, przeanalizowano także propozycje szkoleń dotyczących sposobu sprzedaży wieloletnich produktów inwestycyjno-oszczędnościowych, w tym prowadzenia rozmów z klientami – jakie bank przygotował dla swoich pracowników oraz placówek franczyzowych.
Oferta ubezpieczeń na życie i dożycie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym była przedstawiana tym konsumentom, którzy chcieli założyć standardową lokatę lub odnowić umowę. W trakcie postępowania ustalono, że pracownicy banku i placówek współpracujących prowadzili z klientami rozmowy w taki sposób, aby wierzyli oni, że decydują się na bezpieczny produkt, dzięki któremu osiągną wysokie zyski. Proponowano im rozwiązanie korzystniejsze od standardowych lokat terminowych. Zachęcając do nabycia produktu, odwoływano się do zysku i bezpieczeństwa. Potwierdzają to skargi konsumentów. W opinii Urzędu, konsumenci nie mieli jasnych informacji na temat ryzyka związanego z zawarciem umowy o długoletni produkt inwestycyjno-oszczędnościowy – w tym wcześniejszego jej zerwania i możliwości utraty zgromadzonych oszczędności.
Pracownicy banku podkreślali wyłącznie korzyści, a odwołanie do kwot, które zostałyby wypłacone po 15 latach oszczędzania, było prezentowane w oparciu o wyliczenia, tabele i wykresy. Na zadawane przez klientów pytania o możliwość wypłaty środków, czy długi czas trwania kontraktu, zabrakło jasnych odpowiedzi z informacjami o ryzyku utraty wszystkich oszczędności oraz o bardzo wysokich kosztach rozwiązania umowy.
Według UOKiK, każdy klient ma prawo do poznania istotnych cech produktu. Pracownicy banków są zobligowani do tego, aby przekazywać dane w sposób jasny, jednoznaczny i niewprowadzający w błąd. Powinni informować w takim samym stopniu zarówno o korzyściach, jak i o ryzyku. Sprzeczne z dobrymi obyczajami należy uznać ukrywanie przed klientem istotnych cech produktu. Za wprowadzanie konsumentów w błąd kara nałożona na Getin Noble Bank wyniosła 5 658 465 mln zł. Przedsiębiorca zaprzestał stosowania zakwestionowanych działań.
Druga decyzja – ulotki reklamowe
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów od października 2012 roku badał także materiały reklamowe Getin Noble Banku. W wydanej właśnie decyzji Prezes Urzędu zakwestionowała niewłaściwy sposób podania informacji o zagrożeniach, jakie są związae z lokowaniem pieniędzy w długoletnie produkty inwestycyjno-oszczędnościowe. W tej sprawie wątpliwości UOKiK wzbudziły ulotki reklamowe, mające na celu reklamę grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym: Lucro oraz Plan Oszczędnościowy Bezpieczna Przyszłość (POBP). Ulotki były rozpowszechniane w oddziałach Getin Noble Banku oraz w placówkach franczyzowych. Hasła reklamujące polisolokaty zachęcały – Zyskaj w bezpieczny i stabilny sposób ze 100% ochroną kapitału** lub Twoja większa emerytura. Obie ulotki zawierały również wyliczenia o przewidywalnym zysku, które zostały odpowiednio wyeksponowane, a wyjaśnienia o możliwości utraty oszczędności zostały napisane małą czcionką i niejasno, branżowym językiem. UOKiK uznał, że klienci banku nie byli w rzetelny sposób poinformowani o tym, że w sytuacji wcześniejszej rezygnacji z ubezpieczenia mogliby stracić zgromadzone środki. Za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów nałożona kara wyniosła 1 131 693 zł. Bank zaprzestał wykorzystywania kwestionowanych ulotek.
Powyższe decyzje nie są ostateczne, ponieważ bank ma prawo odwołać się do sądu.
