Obecnie kwestia pomocy osobom uprawnionym do alimentów uregulowana jest ustawą z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej. Ustawa ta z dniem1 października 2008 r. zostanie uchylona ustawą o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Procedura przyznawania, wprowadzonych ustawą o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, świadczeń z funduszu alimentacyjnego zostanie uregulowana w przedmiotowym rozporządzeniu. Zgodnie z powyższym przepisem minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego został upoważniony do ustanowienia tego rozporządzenia.
-
Zgodnie z art. 2 rozporządzenia postępowanie w sprawie o przyznanie świadczeń zostanie wszczęte na podstawie wniosku o ustalenie prawa do świadczeń, którego wzór określa załącznik nr do rozporządzenia. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenia lub oświadczenia dokumentujące wysokość dochodu rodziny, w tym odpowiednio:
-
o dochodzie członków rodziny, podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych, uzyskanym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy; wzór zaświadczenia określa załącznik nr 2 do rozporządzenia,
-
oświadczenia o dochodzie członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, uzyskanym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy; wzór oświadczenia określa załącznik nr 3 do rozporządzenia,
-
oświadczenia o dochodzie członków rodziny niepodlegającym opodatkowaniu uzyskanym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy; wzór oświadczenia określa załącznik nr 4 do rozporządzenia,
-
zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o bezskuteczności egzekucji zawierającego informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych świadczeń alimentacyjnych; wzór zaświadczenia określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.
Formularze tych wniosków, zaświadczeń i oświadczeń niezbędnych do przyznania świadczeń udostępnione zostaną poprzez organ właściwy wierzyciela. Natomiast dodatkowe dokumenty wymagane przez organ właściwy wierzyciela – poza wyżej wymienionymi dokumentami – można złożyć w formie kopii. Kopię dokumentów uwierzytelnia organ właściwy wierzyciela, notariusz lub instytucja, która dokument wydała.
Postępowanie w sprawie o przyznanie świadczeń na wniosek osoby, która przebywa na terenie danej miejscowości bez zamiaru stałego pobytu, wszczyna organ właściwy ze względu na miejsce pobytu wierzyciela. Do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający tymczasowe zameldowanie lub potwierdzenie zamieszkania w miejscu pobytu. W takiej sytuacji – organ właściwy ze względu na miejsce pobytu wierzyciela występuje do organu właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania wierzyciela o potwierdzenie, że na wskazaną we wniosku osobę nie wypłaca się świadczeń. Po spełnieniu wszystkich warunków organ właściwy wierzyciela przyznaje świadczenia.
W sytuacji, gdy organ właściwy wierzyciela poweźmie wątpliwość co do okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń, powiadamia niezwłocznie osobę pobierającą świadczenia o konieczności złożenia w wyznaczonym terminie, nie dłuższym niż 14 dni licząc od dnia otrzymania wezwania, wyjaśnień w sprawie lub dostarczenia niezbędnych dokumentów. W przypadku niezłożenia w wyznaczonym terminie wyjaśnień w sprawie lub niedostarczenia niezbędnych dokumentów wypłata świadczeń zostanie wstrzymana.
Sposób ustalania dochodu uprawniającego do świadczenia z funduszu alimentacyjnego określają przepisy § 9 projektowanego rozporządzenia. Określony został m.in. sposób obliczania pełnej wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne podlegającej odliczeniu od dochodu w przypadku osób podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, obliczanie dochodu netto przez osoby podlegające opodatkowaniu podatkiem zryczałtowanym od przychodów ewidencjonowanych lub kartą podatkową, zasady ustalania dochodu z gospodarstwa rolnego, a także sposób ustalania dochodu w przypadku, gdy członek rodziny przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo ma zasądzone alimenty. Uregulowana została także kwestia dotycząca dokumentowania zaginięcia małżonka. W przypadku, gdy małżonek rodzica osoby, na którą jest składany wniosek zaginął, do wniosku należy dołączyć zaświadczenie właściwej jednostki Policji o przyjęciu zgłoszenia zaginięcia małżonka, a w przypadku cudzoziemców, właściwej instytucji.
