Spis treści
Forma czynności prawnej w świetle Kodeksu cywilnego
Formę czynności prawnej określają właściwe przepisy prawa. W kodeksie cywilnym wskazano przy tym ogólne zasady zastrzegania formy czynności prawnej i skutki jej niezachowania. Po pierwsze. jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, dokumentową albo elektroniczną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności. Jeżeli natomiast ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
Zastrzeżenie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Przepisu tego nie stosuje się, gdy zachowanie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej. Jednakże mimo niezachowania formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów dowodowych dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo fakt dokonania czynności prawnej jest uprawdopodobniony za pomocą dokumentu.
Umowa sprzedaży samochodu
Umowa sprzedaży samochodu jest umową dotyczącą rzeczy ruchomej. Tym samym chcąc odpowiedzieć na pytanie, czy można zawrzeć ją w formie ustnej, musimy sprawdzić, czy przepisy prawa wymagają określonej formy szczególnej dla tego typu czynności prawnych. Niewątpliwie zachowanie formy szczególnej (formy aktu notarialnego) zastrzeżono dla umowy sprzedaży nieruchomości (umowa przeniesienia własności nieruchomości). Z kolei nie ma tożsamych rozwiązań dla umów dotyczących rzeczy ruchomych. Tym samym możliwe jest zawarcie takiej umowy w formie ustnej. Potwierdził to również SN, który wprost wskazał, że wymogu formy pisemnej umowy o sprzedaż samochodu nie przewidują przepisy prawa cywilnego, nie jest więc wykluczone, że tego rodzaju umowa zostanie zawarta w formie ustnej (zob. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 21 kwietnia 2021 r., III KK 483/19).
Podstawa prawna:
art 73, art 74 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r., (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360)
