Kwota składka ustalana jest przez umorzenie jednostek rozrachunkowych uzyskanych za nienależnie otrzymaną składkę oraz nienależnie otrzymane odsetki określone przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych. Z kolei zwrot nienależnie otrzymanej składki dokonywany jest poprzez potrącenia ze składek przekazywanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do otwartego funduszu. Zwrot składek i odsetek z otwartego funduszu emerytalnego może nastąpić m.in. w przypadku, gdy:
-
płatnik składek złoży korekty dokumentów rozliczeniowych, w których wykaże mniejszą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe – po terminie przekazania składek do OFE w oparciu o wcześniejsze dokumenty rozliczeniowe. Wówczas wycofanie całych składek bądź ich części pozwala dostosować kwoty składek w OFE do aktualnych podstaw wymiaru;
-
płatnik składek skoryguje termin przekazywania dokumentów rozliczeniowych i płatniczych. W przypadkach, gdy przekazywanie dokumentów rozliczeniowych i płatniczych odbywało się po upływie zadeklarowanego terminu – naliczane były odsetki płatnika. Odsetki te były następnie przekazywane do OFE. Korekta terminu składania dokumentów przez płatnika może skutkować dezaktualizacją odsetek
-
na skutek wystąpienia nieprawidłowości przekazano na rachunek ubezpieczonego w OFE składki od podstawy składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe przekraczającej kwotę rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne, tj. trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej. Problem ten dotyczy w szczególności ubezpieczonych zatrudnionych u wielu płatników. Składki i związane z nimi odsetki przekraczające roczne maksimum podlegają wycofaniu z OFE.
Artykuł 191 ust. 1 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych nakłada na otwarte fundusze emerytalne obowiązek przesyłania każdemu członkowi funduszu, w regularnych odstępach czasu, jednakże nie rzadziej, niż co 12 miesięcy, pisemnej informacji m.in. o środkach znajdujących się na rachunku członka, terminach dokonanych w tym okresie wpłat składek i wypłat transferowych oraz przeliczeniu tych składek i wypłat transferowych na jednostki rozrachunkowe. W związku z tym, jeżeli ubezpieczony zostanie poinformowany przez OFE o zwrocie składki za dany okres rozliczeniowy do ZUS, powinien w pierwszej kolejności sprawdzić, czy zwrot był rzeczywiście zasadny, tj. czy otwarty fundusz otrzymał składkę nienależnie.
W tym celu należy porównać dane dotyczące kwot składek otrzymane z OFE z danymi o składkach, wykazanymi w informacjach przekazanych ubezpieczonemu przez płatnika, np. na formularzu ZUS RMUA „Raport miesięczny dla osoby ubezpieczonej”. Znając kwotę podstawy wymiaru składki za dany okres rozliczeniowy można określić kwotę składki podlegającej przekazaniu do OFE – wynosi ona 7,3% podstawy wymiaru składki.
Należy pamiętać o tym, że jeżeli w trakcie danego roku zarobki ubezpieczonego przekroczyły kwotę trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego – nie są odprowadzane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od nadwyżki ponad tę kwotę. Składka należna OFE stanowi część składki na ubezpieczenie emerytalne i w związku z tym w miesiącach, w których składka na ww. ubezpieczenie nie jest odprowadzana z powodu przekroczenia granicznej kwoty przychodu określonej na dany rok kalendarzowy – nie może ona podlegać przekazaniu na rachunek OFE. Bez względu na powyższe – w przypadku wątpliwości co do zasadności zwrotu kwot składek przekazanych do OFE oraz zwróconych do ZUS, ubezpieczony może zwrócić się o wyjaśnienia do ZUS – najlepiej na piśmie skierowanym do jednostki ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania.
