Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa
Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego oraz pozostałych świadczeń w razie choroby i macierzyństwa, bierze się pod uwagę składniki wynagrodzenia, od których odprowadzana jest składka na ubezpieczenie chorobowe – z wyłączeniem składników, co do których obowiązujące u pracodawcy przepisy płacowe albo umowy o pracę, zawierają jednoznaczne postanowienia o zachowywaniu przez pracownika prawa do tego składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku. W przypadku braku takich postanowień w przepisach płacowych lub umowach o pracę należy uznać, że składnik wynagrodzenia nie jest wypłacany za okres pobierania zasiłku i powinien być przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku. Jeśli jednak powstaną wątpliwości, a pracodawca udokumentuje, że wypłaca składnik wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku, mimo że nie zawarł tej zasady w przepisach płacowych lub umowie o pracę, składnika tego nie należy uwzględniać w podstawie wymiaru. Składniki wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo za okres pobierania zasiłku przysługującego w czasie ubezpieczenia, podlegają uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia. W celu realizacji zasady wynikającej z wyroku Trybunału Konstytucyjnego zostanie uaktualniony formularz ZUS Z-3 "Zaświadczenie płatnika składek". Wspomniane zmiany te zostaną także uwzględnione w formularzach ZUS Z-3 drukowanych przez Zakład.
W sytuacji, gdy przepisy płacowe nie zawierają wyraźnych postanowień o sposobie zmniejszania wysokości składnika wynagrodzenia, niewypłacanego za okres pobierania zasiłku, to wówczas podlega on uwzględnieniu w podstawie wymiaru w kwocie faktycznej. Tylko w razie, gdy przepisy płacowe obowiązujące u pracodawcy, albo umowy o pracę, zawierają jednoznaczne zapisy o pomniejszaniu składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku w sposób proporcjonalny, podlega on uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku po uzupełnieniu na ogólnych zasadach określonych w ustawie z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Zasady postępowania w przypadku zasiłków przysługujących za okres przed dniem wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego
Osoby ubezpieczone, którym przed wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego obliczono podstawę wymiaru zasiłku bez uwzględnienia składników wynagrodzenia, do których nie zachowywali prawa w okresie pobierania zasiłku, to mają prawo do wystąpienia o ponowne ustalenie podstawy wymiaru z uwzględnieniem tych składników. Zasady postępowania są odmienne w zależności od tego, czy w sprawie była wydawana decyzja czy nie oraz, czy było prowadzone postępowanie przed sądem. W sprawach zakończonych decyzją ostateczną, od której nie zostało wniesione odwołanie do sądu, ma zastosowanie przepis art. 145a Kodeksu postępowania administracyjnego. Przepis ten stanowi, że termin na wniesienie skargi o wznowienie postępowania wynosi jeden miesiąc od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. W myśl art.146 Kpa uchylenie decyzji nie może nastąpić, gdy od dnia doręczenia decyzji upłynęło pięć lat. Stosownie do powołanych przepisów pracownikom, którzy wystąpili ze skargą o wznowienie postępowania w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, tj. do 7 sierpnia 2008r., prawo do zasiłku, powinno zostać ustalone ponownie z uwzględnieniem w podstawie wymiaru składników wynagrodzenia, do których pracownik nie zachowywał prawa za okres pobierania zasiłku. Dotyczy to spraw, w których od daty doręczenia decyzji do dnia wejścia w życie orzeczenia TK, nie upłynęło pięć lat. W tych sprawach ponowne ustalenie podstawy wymiaru zasiłku, powinno nastąpić za okres wynikający z decyzji lub za okres, którego decyzja dotyczy.
