Maria D. zatrudniona była w kopalni siarki. Jej pracodawca wydał zarządzenie w sprawie wykazu stanowisk pracy uprawniających do wysokości wynagrodzenia specjalnego z Karty Górnika, w którym zostało ujęte stanowisko pracy Marii D. z wyższym wynagrodzeniem. Według skarżącej pracodawca powinien wypłacić jej podwyższone wynagrodzenie od 1998 roku, a wypłacił dopiero od 2001 roku w związku, z czym wniosła powództwo przeciwko kopalni o wynagrodzenie z tytułu Karty Górnika oraz odszkodowanie z tytułu obniżenia wskaźnika podstawy wymiaru emerytury. Sąd okręgowy na skutek apelacji skarżącej uchylił część wyroku i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez Sąd Rejonowy. W pozostałej części apelację oddalił. Skarżąca skierowała kasację, zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego. Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Postanowienie sądu nie zawiera jednak uzasadnienia. Pozwala na to kwestionowany przepis kodeksu cywilnego. Według Marii D. narusza on konstytucyjne prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy. Skarżąca zdaje sobie sprawę, że skarga kasacyjna nie jest trzecią instancją odwoławczą, a nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, lecz jeśli już istnieje, powinna być rzetelna i sprawiedliwa.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 3989 § 2 zdanie drugie ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 77 ust. 2 Konstytucji. Utrata mocy obowiązującej przez przepis uznany za niekonstytucyjny powoduje powrót do regulacji określonej w art. 387 § 1 k.p.c. w związku z art. 39821 k.p.c. Wyrok ten jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Negatywna ocena przepisu, która została dokonana przez Trybunał Konstytucyjny nie odnosi się do przesądu kasacyjnego jako takiego. W ramach przesądu dopuszczalne jest bowiem istnienie mniej rygorystycznych gwarancji procesowych. Żaden zaś przepis Konstytucji nie stoi na przeszkodzie stanowieniu zredukowanych szczególnych rodzajów postępowania. Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjność poddanego kontroli przepisu, ponieważ nastąpiła kumulacja w instytucji przedsądu kilku nieproporcjonalnych ograniczeń wyłączających obowiązek informacyjny Sądu Najwyższego, tj. zarówno brak obowiązku uzasadniania postanowień o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, jak i orzekania w tym przedmiocie na posiedzeniu niejawnym.
Trybunał Konstytucyjny nie przesądza metod, jakimi ustawodawca powinien się posługiwać dla zapewnienia przejrzystości informacyjnej przy ocenie zasadności przyjmowania skarg kasacyjnych do rozpoznania w ramach przedsądu. Z orzeczenia Trybunału nie wynika w szczególności obowiązek uzasadniania wydawanych w tej mierze postanowień odmownych. Konstruując na nowo instytucję przedsądu ustawodawca może zatem zrezygnować z wymogu uzasadniania postanowień wydawanych w tym postępowaniu przewidując inne gwarancje obowiązku informacyjnego.
