Służba Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służba Wywiadu Wojskowego są urzędami administracji rządowej a ich szefowie – centralnymi organami administracji rządowej. Szef SKW i Szef SWW podlegają Ministrowi Obrony Narodowej z zastrzeżeniem określonych w ustawie uprawnień Prezesa Rady Ministrów lub Ministra Koordynatora Służb Specjalnych w przypadku jego powołania. Natomiast w razie ogłoszenia powszechnej lub częściowej mobilizacji oraz w czasie wojny SKW i SWW stają się częścią Sił Zbrojnych. Takie uregulowanie oznacza niemożliwość klasyfikowania tych służb z punktu widzenia konstytucji. Zgodnie z ustawą zasadniczą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności granic służą Siły Zbrojne RP, a ich kompetencje są określone wyłącznie w konstytucji. Skoro Siły Zbrojne mają konstytucyjną wyłączność na realizowanie powyższych zadań, to ich zdolności bojowej nie mogą zapewniać centralne organy administracji rządowej i urzędy administracji rządowej. Jeśli chodzi o sformułowane w konstytucji kompetencje i zwierzchnictwa nad nimi, ustawodawca konstytucyjny rozróżnił tylko czas pokoju i czas wojny. Według wnioskodawcy, w tym kontekście za niedopuszczalne uznać należy działania ustawodawcy zwykłego, polegające na tym, że określona służba decydująca o zdolności Sił Zbrojnych zmienia swoją kwalifikację prawną także w przypadku innym niż czas pokoju i czas wojny, tj. w razie ogłoszenia powszechnej lub częściowej mobilizacji. Niekonstytucyjne jest też wprowadzenie do ustawy instytucji Ministra Koordynatora Służb Specjalnych, gdyż narusza to określone konstytucyjnie wyłączne kompetencje Ministra Obrony Narodowej.
Ponadto zgodnie z ustawą wprowadzającą ustawę o SKW oraz SWW w terminie do 30 dni od wejścia ustawy w życie żołnierze pełniący służbę w WSI oraz pracownicy zatrudnieni w WSI mogli złożyć wniosek o wyznaczenie na stanowisko służbowe w SKW lub SWW, mianowanie na funkcjonariuszy SKW lub SWW albo zatrudnienie w SKW lub SWW. Ustawa zawiera analogiczne uregulowanie odnośnie byłych żołnierzy WSI oraz byłych pracowników WSI lub wojskowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania w zakresie wywiadu wojskowego lub kontrwywiadu wojskowego. Wraz z powyższym wnioskiem osoba powinna złożyć oświadczenie, czy w okresie pełnienia służby lub zatrudnienia w WSI lub wojskowych jednostkach organizacyjnych realizujących zadania w zakresie wywiadu wojskowego lub kontrwywiadu wojskowego sama lub wspólnie i w porozumieniu z inną osobą popełniła określone w ustawie czyny zabronione. W opinii wnioskodawców jest to niezgodne z zakazem samooskarżania wyprowadzanym z konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawnego, a także z prawa do rzetelnego procesu sądowego. Ustawodawca wyjaśnia tylko częściowo, jaki jest cel składania oświadczeń. Nie wyjaśnia natomiast, czy ujawnienie danych o powyższej działalności stanowi negatywne kryterium weryfikacyjne. Zdaniem wnioskodawców przepisy te nie spełniają wymogu konieczności, ograniczają w ten sposób prawa człowieka do pracy.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:
-
art. 3 ust. 1, art. 3 ust. 2 in fine, art. 7 ust. 1 zdanie drugie, art. 27 ust. 7 w związku z art. 27 ust. 5 i 6 zdanie drugie, art. 41 ust. 4 w związku z art. 41 ust. 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego są zgodne z art. 26 ust. 1 i art. 134 ust. 2 Konstytucji;
-
art. 60 ust. 6 w związku z art. 60 ust. 5, art. 76 ust. 4 w związku z art. 76 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego są zgodne z art. 26 ust. 1 i art. 134 ust. 2 Konstytucji;
-
art. 8 pkt 1 lit. b ustawy powołanej powyższej ustawy jest zgodny z art. 134 Konstytucji.
-
art. 67 ust. 1 powyższej ustawy jest zgodny z art. 2, art. 7 i art. 31 ust. 3 oraz z art. 42 ust. 2 w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz z art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2, oraz z art. 14 ust. 3 lit. g Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r.
-
art. 67 ust. 3 powyższej ustawy, w zakresie dotyczącym osób, o których mowa w art. 66 tej ustawy, jest zgodny z art. 2, art. 7, art. 22 i art. 31 ust. 3 oraz z art. 42 ust. 2 związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał postanowił umorzyć postępowanie na skutek cofnięcia wniosku.
Przedmiotem pierwszej grupy zarzutów były przepisy ustawy o SKW i SWW oraz ustawy wprowadzającej dotyczącej zadań SKW i SWW. Analiza przepisów konstytucyjnych prowadzi do wniosku, że zadania różnych organów mogą nakładać się na siebie. Ochrona niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnienie bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic jest konstytucyjnym zadaniem Prezydenta RP, Rady Ministrów oraz wszelkich organów władzy publicznej. Z tego względu Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że kwestionowane przepisy nie naruszają konstytucji.
Druga grupa zarzutów dotyczy art. 8 pkt 1 lit. b ustawy wprowadzającej. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że okres powszechnej lub częściowej mobilizacji może przypadać zarówno na czas pokoju jak i na czas wojny w rozumieniu konstytucji. Konstytucja nie określa zasad usytuowania służb wywiadu i kontrwywiadu wojskowego w strukturze aparatu państwowego i nie zakazuje zmiany tego usytuowania w innych sytuacjach niż przejście od stanu wojny lub odwrotnie.
Trzecia grupa zarzutów dotyczy przepisów określających kompetencje Koordynatora Służb Specjalnych. Trybunał uznał, że utworzenie urzędu Ministra Koordynatora służb specjalnych i wyposażenie go w określone kompetencje nie prowadzi do naruszenia istoty kompetencji Ministra Obrony Narodowej i nie prowadzi też do sprawowania przez Prezydenta RP zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi z pominięciem Ministra Obrony Narodowej.
Ostatnia grupa zarzutów dotyczy art.67 ust. 1 i 3 ustawy wprowadzającej. Pełnomocnicy do spraw organizacji SKW i SWW mogą wyznaczać na stanowiska służbowe mianować lub zatrudniać osoby, o których mowa w art. 67 ust. 1. Oznacza to, że przyznanie się do sytuacji z przeszłości nie stanowi przeszkody w przyjęciu do służby, wyznaczeniu na stanowisko służbowe lub zatrudnieniu w SKW i SWW. Zdaniem Trybunału nie jest, więc prawdą, że ustawa nie rozstrzyga kwestii, czy ujawnienie określonych faktów zamyka drogę do służby w wywiadzie i kontrwywiadzie. Kwestionowane przepisy nie naruszają zasady określoności regulacji prawnych i jednoznacznie normują wymóg złożenia określonych oświadczeń. Nie ma więc podstaw do stwierdzenia ich niezgodności z konstytucją.
