Do Rzecznika Praw Obywatelskich napływają skargi dotyczące znowelizowanej w ustawie o podatku od towarów i usług definicji podatnika podatku od towarów i usług. Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym i wykonującym co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wobec osób trzecich. Według wnioskodawcy sformułowanie przepisu jest niejasne i nieprecyzyjne. Znaczna część jego adresatów – np. biegli sądowi czy obrońcy działający z urzędu – ma poważne problemy z ustaleniem, czy przepis ich dotyczy, bowiem ten przepis formułuje jako przesłankę wyłączenia z opodatkowania wymóg, by ze stosunku prawnego między zleceniodawcą a zleceniobiorcą wynikała odpowiedzialność zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. Przepis nie określa, o jakiego rodzaju odpowiedzialność chodzi. Zawarcie umowy cywilnej powoduje, że obie strony są wobec siebie odpowiedzialne za prawidłowe jej wykonanie, a tym samym stosunek prawny istniejący między stronami jest określany, co do odpowiedzialności zlecającego za wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. Ustawodawca wprowadzając ten przepis pragnął ograniczyć możliwość zawierania umów wymienionych w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nieobciążonych VAT. Stworzył jednak stan niejasności oraz niezrozumiałości prawa. Z kolei Minister Finansów dokonując interpretacji przepisu wskazał, jakie zaistniałe zdarzenia spowodowane zachowaniem się osób wymienionych w kwestionowanym przepisie podlegają obowiązkowi podatkowemu. Wydaną przez siebie interpretacją rozszerzył krąg podatników VAT. Zdaniem wnioskodawcy ustawodawca poprzez niejasne sformułowanie kwestionowanego przepisu pozostawił organom podatkowym nadmierną swobodę przy ustalaniu w praktyce podmiotowego zakresu jego działania. Naruszone zostały w ten sposób konstytucyjne zasady: przyzwoitej legislacji, zaufania obywatela do państwa, oraz jawności i pewności prawa.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług jest zgodny z art. 2 Konstytucji. Wyrok ten jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Jak przypomniał Trybunał Konstytucyjny, zarzut niejasności przepisu może uzasadniać stwierdzenie niezgodności z konstytucją tylko wówczas, gdy niejasność jest tak daleko posunięta, że wynikających z niej rozbieżności nie da się usunąć za pomocą wykładni. W tym przypadku zakwestionowany przepis wraz z innymi przepisami ustawy o VAT oraz z ustawą Ordynacja podatkowa pozwala podatnikom świadczącym usługi w formie samodzielnej działalności gospodarczej oraz ich zleceniodawcom na poprawne ustalenie statusu prawnopodatkowego w zakresie VAT oraz właściwe wywiązywanie się z nałożonych przez ustawę obowiązków z należytą ochroną ich uzasadnionych interesów prawnych. Ponadto Trybunał Konstytucyjny postanowił zasygnalizować Sejmowi, Ministrowi Sprawiedliwości oraz Ministrowi Finansów potrzebę podjęcia inicjatywy prawodawczej w przedmiocie luki prawnej w regulacjach dotyczących zasad i procedury zaliczania podatku od towarów i usług do kosztów sądowych z tytułu należności dla poddanych opodatkowaniu tym podatkiem biegłych sądowych i innych osób wykonujących czynności im zlecane w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym.
