Czym są koszty sądowe i kto je ponosi?

Pojęcie kosztów sądowych

Pojęcie kosztów sądowych wprowadza ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Ustawa). Ustawa ta określa m.in. rodzaje kosztów, które pojawiają się w toku postępowania sądowego, zasady i tryb pobierania kosztów sądowych, zasady ich zwrotu, wysokość opłat sądowych, zasady zwalniania od kosztów sądowych, zasady umarzania, rozkładania na raty i odraczania terminu zapłaty należności sądowych.

Jaka jest wysokość kosztów sądowych?

Wysokość kosztów sądowych określona została we wspomnianej wyżej ustawie. Należy pamiętać, że im dłużej będzie prowadzone postępowanie tym ostateczna wysokość kosztów do zapłaty może być większa niż zakładaliśmy – wszystko zależy od skomplikowania sprawy oraz czynności podejmowanych przez strony w trakcie postępowania. Jeśli w trakcie postępowania, okaże się, że do rozstrzygnięcia sprawy konieczna jest np. opinia biegłego, albo wymagane jest przesłuchanie wielu świadków, co też generuje większą liczbę rozpraw – to koszty sądowe wzrosną.

Jakie są rodzaje kosztów sądowych?

Koszty sądowe możemy podzielić na:

• opłaty sądowe – obejmujące opłatę i opłatę kancelaryjną – opłaty sądowe dotyczą pism, których wniesienie powoduje wszczęcie postępowania sądowego lub jego określonego etapu np. pozew. Opłatę należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie.

Opłaty sądowe obejmują tez opłatę kancelaryjną– która jest zryczałtowanym kosztem wydania lub doręczenia dokumentów z akt sprawy lub sporządzanych przez sąd na ich podstawie odpisów.Opłacie takiej podlega wniosek o wydanie na podstawie akt: odpisu, wypisu, zaświadczenia, wyciągu, innego dokumentu oraz kopii, a nadto wniosek o wydanie odpisu księgi wieczystej.

• wydatki sądu – to koszty niektórych czynności wykonywanych w toku postępowania przez sąd lub przez inne osoby wypełniające polecenie sądu. Wydatki związane są z obowiązkiem działania i dokonywania w toku postępowania określonych czynności, których wykonanie zostało zarządzone przez sąd. Zgodnie z art. 83 ust.1 Ustawy:

„Jeżeli przepisy ustawy przewidują obowiązek działania i dokonywania czynności połączonej z wydatkami z urzędu, sąd zarządzi wykonanie tej czynności, a kwotę potrzebną na ich pokrycie wykłada tymczasowo Skarb Państwa. Dotyczy to także dopuszczenia i przeprowadzenia przez sąd z urzędu dowodu niewskazanego przez stronę.”

Z kolei ust. 2 tego artykułu określa, że „W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach”.

Do wydatków będą zaliczać się m.in. wynagrodzenia biegłych sądowych, czy też zwrot kosztów poniesionych przez biegłych i świadków, w związku z koniecznością udziału w procesie np. koszty dojazdu do sądu, zarobek utracony w związku z koniecznością wzięcia w pracy dnia wolnego itp.

• zaliczki – wnoszone są na poczet wydatków w sprawach cywilnych. Zgodnie z art. 130⁴  Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego:

„Strona, która wnosi o podjęcie czynności połączonej z wydatkami, obowiązana jest uiścić zaliczkę na ich pokrycie w wysokości i terminie oznaczonym przez sąd. Jeżeli więcej niż jedna strona wnosi o podjęcie czynności, sąd zobowiązuje każdą stronę, która z czynności wywodzi skutki prawne, do uiszczenia zaliczki w równych częściach lub w innym stosunku według swego uznania.”

Sąd podejmie czynność połączoną z wydatkami, jeżeli zaliczka zostanie uiszczona w oznaczonej wysokości.

• koszt zastępstwa procesowego – to niezależne od kosztów sądowych kosztyzwiązane z wynagrodzeniem adwokata lub radcy prawnego, który reprezentował stronę w postepowaniu przed sądem i dokonywał w jej imieniu czynności procesowych. Jeśli strona, która korzystała z profesjonalnego pełnomocnika wygra sprawę, ma ona prawo do zwrotu tzw. kosztów zastępstwa procesowego. Należy pamiętać, że w skład kosztów zasądzanych od strony przegranej wchodzi również wynagrodzenie pełnomocnika reprezentującego stronę przeciwną.

Kto ponosi koszty sądowe?

Zgodnie z art. 2 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych „do uiszczenia kosztów sądowych obowiązana jest strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, chyba że ustawa stanowi inaczej.”

Przyjmuje się, że koszty sądowe- również poniesione przez naszego przeciwnika ponosi przegrany w sprawie.

Niektóre z kosztów sądowych, jak np. opłatę za wniesiony pozew uiszcza strona, która wszczyna postępowanie, jeśli wygra sprawę, może ubiegać się o zwrot wcześniej poniesionych kosztów.

Koszty sądowe ponoszą również biegli, którzy zostali powołani do wydania opinii, tłumacze, świadkowie wezwani na rozprawę, którym zgodnie z art. 85 ustawy przysługuje potem zwrot kosztów podróży – „z miejsca jego zamieszkania do miejsca wykonywania czynności sądowej na wezwanie sądu – w wysokości rzeczywiście poniesionych, racjonalnych i celowych kosztów przejazdu własnym samochodem lub innym odpowiednim środkiem transportu czy też zwrot zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu.”

Wszystkie te koszty zostają w późniejszym czasie ostatecznie rozliczone i doliczone do kosztów sądowych strony przegranej.

Zasady zwrotu kosztów dotyczą zarówno pozwanego, jak i powoda. Jeżeli sprawę przegra strona powodowa, będzie zobligowana do zwrotu kosztów stronie pozwanej.

Sąd orzeka o zwrocie kosztów w orzeczeniu kończącym postępowanie w przypadku jeżeli w sprawie występuje się bez profesjonalnego pełnomocnika.

Jeśli sprawa była prowadzona przez adwokata lub radcę prawnego, musi on przed zakończeniem sprawy złożyć spis kosztów lub wniosek o przyznanie kosztów według norm przepisanych.

Oprócz kosztów uiszczanych na rzecz Skarbu Państwa na koszty procesu mogą się również składać koszty zastępstwa procesowego, czyli co do zasady wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego reprezentującego stronę. Nie chodzi tylko o koszt wynajęcia naszego pełnomocnika – w skład kosztów zasądzanych od strony przegranej wchodzi również wynagrodzenie jej reprezentanta.

Jak uiszczać koszty sądowe?

Koszty sądowe w sprawach cywilnych należy wnieść przed złożeniem pisma do sądu lub momencie jego składania.

Sposoby uiszczania opłaty sądowej:

·  znaki sądowe – są znakiem dokonania wpłaty,można je zakupić w kasie sądu lub na stronie internetowej https://oplaty.ms.gov.pl/ , w niektórych bankach,

·  wpłata pieniężna w kasie sądu – podczas składania pozwu osobiście w sądzie, na jego podstawie zostanie wypełnione pokwitowanie wpłaty przez pracowników sądu,

·   przelew na konto bankowe sądu – wpłat należy dokonywać na numery kont dostępne na stronie internetowej danego sądu. W tytule opłaty powinno się umieścić: numer wydziału, do którego kierowane jest pismo, rodzaj sprawy, określenie osoby opłacającej sprawę (imię i nazwisko lub nazwa firmy). Składając pismo, do pozwu należy załączyć potwierdzenie uiszczenia opłaty.

Postępowanie sądowe wiąże się z obowiązkiem poniesienia wielu różnych kosztów sądowych. Niektóre z tych kosztów powinny być wniesione jeszcze przed rozpoczęciem sprawy przez stronę powodową, inne generowane są już w toku postępowania. Wielu przedsiębiorców, którzy chcą odzyskać pieniądze od nieuczciwego kontrahenta musi liczyć się z tym, że decydując się na skierowanie sprawy do sądu, będzie musiało pokryć odpowiednią opłatę z tego tytułu.  Samo konstruowanie pozwu, złożenie go do odpowiedniego sądu jak i wniesienie w późniejszym czasie odpowiednich opłat może generować dodatkowy stres i pochłaniać czas, który mógłby być przeznaczony na prowadzenie biznesu.

Naprzeciw temu wszystkiemu wychodzi VIBIL – platforma do windykacji online umożliwiająca zdalne zlecenie monitoringu faktur i windykacji w ramach miesięcznego abonamentu w wysokości 49 zł.W ramach wspomnianego abonamentu specjaliści z VIBIL obsługują niespłacone zobowiązania na każdym etapie, od monitoringu płatności przez windykację polubowną do postępowania sądowego, pokrywane są też opłaty sądowe, których zwrot później dochodzony jest od dłużnika i nie obciąża w żaden sposób wierzyciela. Warto zatem sprawdzić windykacje w modelu subskrypcyjnym, którą proponuje VIBIL , aby szybko i skutecznie oraz bez dodatkowych kosztów odzyskać pieniądze z zaległych faktur.