Spis treści
Natychmiastowa eksmisja sprawcy przemocy domowej
Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt, który przewiduje wprowadzenie policyjnego oraz sądowego nakazu opuszczenia mieszkania oraz zakazu zbliżania się sprawcy przemocy do mieszkania lub jego otoczenia. Dzięki temu, to nie ofiary będą uciekać z mieszkania, ale to sprawcy będą zmuszeni do jego opuszczenia. Nowe przepisy mają więc pozwoli natychmiastowo izolować sprawców od osób dotkniętych przemocą. Obecnie w sprawach cywilnych jest to możliwe jedynie na drodze sądowej. Resort sprawiedliwości uznał, że długofalowe dobro rodziny wymaga, aby wszystkie osoby doznające przemocy otrzymały odpowiednią ochronę, a sprawcy zostali konsekwentnie powstrzymani i ukierunkowywani przez służby publiczne na zmianę postaw. Reakcja powinna być szczególnie sprawna, gdy wobec słabszych domowników jest stosowana przemoc fizyczna zagrażająca życiu lub zdrowiu ludzkiemu – wyłącznie takich sytuacji dotyczą nowe środki ochrony.
Policyjny nakaz opuszczenia mieszkania
Policja dostanie zupełnie nowe uprawnienie, jakim będzie policyjny nakaz opuszczenia mieszkania. Funkcjonariusz podejmujący interwencję związaną z przemocą domową oceni, czy osoba stosując przemoc fizyczną stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia domowników. Jeśli zaistnieje takie niebezpieczeństwo, policjant wyda bezwzględny nakaz natychmiastowego opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy. Sprawca będzie mógł zabrać z mieszkania niezbędne rzeczy. Nakaz będzie egzekwowany – łącznie z możliwością użycia środków przymusu – bez względu na ewentualne twierdzenie sprawcy, że nie ma dokąd się wyprowadzić. Policjant wskaże mu placówki zapewniające miejsca noclegowe, np. schronisko dla bezdomnych.
Policyjny zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia
Wobec sprawcy przemocy policjant będzie mógł również wydać zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Policja będzie zobowiązana do regularnego sprawdzania, czy sprawca przemocy stosuje się do nałożonych na niego sankcji. Jeśli złamie zakaz, policja będzie miała prawo zastosować środki przymusu w celu egzekucji nałożonego zobowiązania. Poza tym sprawca przemocy narazi się na zastosowanie wobec niego kary aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny. Te same zasady dotyczą egzekwowania nakazu opuszczenia mieszkania.
Czas obowiązywania nakazu opuszczenia mieszkania i zakazu zbliżania się do mieszkania oraz jego bezpośredniego otoczenia
Wydany przez policję nakaz opuszczenia mieszkania i zakaz zbliżania się do mieszkania oraz jego bezpośredniego otoczenia będzie obowiązywał co do zasady przez okres dwóch tygodni. Na wniosek osoby dotkniętej przemocą sąd może ten okres przedłużyć.
Kontrola sądowa nad stosowaniem policyjnego nakazu opuszczenia i zakazu zbliżania się do mieszkania oraz jego bezpośredniego otoczenia
Projekt przewiduje kontrolę sądową nad stosowaniem nowego środka. Sąd może też w uzasadnionych przypadkach uwzględnić zażalenie sprawcy przemocy i uchylić nakaz lub zakaz. Nowe przepisy nie wykluczają też złożenia wniosku do sądu o opuszczenie lokalu przez osobę stosująca przemoc, projekt przewiduje również usprawnienia przebiegu tego postępowania.
Nowe terminy sądowe na rozpatrzenie wniosku ofiary przemocy
Pisma procesowe będą mogły być doręczane również za pośrednictwem policji, a nie jedynie przez pocztę. Policja będzie również zobowiązana do udzielania sądowi wszelkiej pomocy, niezbędnej do szybkiego zakończenia sprawy, np. do ustalenia adresu zamieszkania świadka. W określonych przypadkach sąd będzie miał 48 godzin na rozpatrzenie wniosku ofiary przemocy, natomiast całą sprawę będzie musiał rozpoznać w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku.
Zwolnienie z kosztów sądowych
Osoby domagające się zastosowania wskazanych środków będą zwolnione z kosztów sądowych.
Natychmiastowa wykonalność orzeczeń sądu
Orzeczenia sądu zobowiązujące sprawcę przemocy do opuszczenia mieszkania oraz zakazu zbliżania się do mieszkania będą natychmiast wykonywane z chwilą ich ogłoszenia.
Rozwiązania prawne stosowanie w innych państwach
Nowe przepisy wzorowane są na rozwiązaniach stosowanych z powodzeniem w innych krajach. Przykładowo w Austrii policyjny nakaz opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy fizycznej obowiązuje już ponad 20 lat i wydawany jest na 14 dni. Podobny środek obowiązuje w Czechach. W Hiszpanii środki służące ochronie ofiar przemocy domowej stosowane są od ponad 10 lat. Obejmują m.in. nakaz opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy oraz zakaz kontaktowania się z ofiarami.
Źródło:
Oficjalna strona Ministerstwa Sprawiedliwości.
