Spis treści
Orzeczenie podziału majątku wspólnego przy rozwodzie
W art. 58 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ustawodawca wskazał, że na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.
Małżonek może wnioskować o dokonanie podziału majątku wspólnego w sytuacji, gdy między małżonkami istnieje ustrój wspólności majątkowej (wspólność ustawowa bądź umowna). Między małżonkami z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wspólność ustawowa nie powstanie jednak, jeżeli małżonkowie zawarli wcześniej intercyzę (małżeńską umowę majątkową), którą ustanowili inny ustrój majątkowy (np. ustrój rozdzielności majątkowej). Dokonanie w wyroku rozwodowym podziału majątku wspólnego jest również możliwe, jeżeli między małżonkami istnieje umowna wspólność majątkowa. Kodeks rodzinny i opiekuńczy dopuszcza bowiem, żeby małżonkowie w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyli lub ograniczyli.
Sądowy podział majątku wspólnego polega na podziale fizycznym rzeczy wchodzących w skład tego majątku (art. 211 Kodeksu cywilnego), bądź na przyznaniu rzeczy jednemu z małżonków z obowiązkiem odpowiedniej spłaty drugiego małżonka albo na sprzedaży rzeczy stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego (art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego).
Przeprowadzenie w wyroku rozwodowym podziału majątku wspólnego małżonków
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że przeprowadzenie w wyroku rozwodowym podziału majątku wspólnego stron nie powoduje nadmiernej zwłoki postępowania nie tylko wtedy, gdy między stronami nie ma sporu co do składu i sposobu podziału tego majątku, lecz także wtedy, gdy wyjaśnienie spornych między stronami okoliczności, bądź też takich okoliczności, które sąd obowiązany jest ustalić z urzędu, wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w ograniczonym przedmiotowo i czasowo zakresie. Z kolei decyzję co do pozostawienia bez rozpoznania wniosku strony o dokonanie podziału majątku wspólnego w wypadku, gdy przeprowadzenie takiego podziału powodowałoby nadmierną zwłokę w postępowaniu, zamieszcza sąd – stosownie do okoliczności – albo w odrębnym postanowieniu, wydanym w toku postępowania o rozwód, albo w sentencji wyroku rozwodowego. Nie podlega ona jednak odrębnemu zaskarżeniu (postanowienie SN z dnia 16 czerwca 2016 r., sygn. akt V CZ 25/16).
Fakultatywna kognicją sądu rozwodowego
Należy pamiętać, że podział majątku wspólnego jest objęty fakultatywną kognicją sądu rozwodowego i byli małżonkowie mogą dokonać jego podziału po ustaniu wspólności w postępowaniu nieprocesowym (na podstawie art. 566-567 Kodeksu postępowania cywilnego).
Podstawa prawna:
Art. 31, art. 47, art. 58 ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ( t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 682).
