Spis treści
Rozwiązanie problemu
Postanowienie sądu o stwierdzenie nabycia spadku nie jest konieczne dla realizacji uprawnień współwłaściciela. Każdy ze współwłaścicieli jest bowiem uprawniony do pobierania dochodów ze współwłasności, a jeżeli dany współwłaściciel nie pobrał przypadających mu dochodów to może wystąpić z roszczeniem o ich zapłatę. W przedmiotowej sprawie kluczowy jest moment nabycia spadku. Zgodnie z normą art. 925 KC spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Chwilą otwarcia spadku jest z kolei chwila śmierci spadkodawcy (zob. art. 924 KC). Oznacza to, że dla realizacji uprawnień wynikających ze współwłasności nie jest konieczne dysponowanie postanowieniem sądu o nabyciu spadku. Jak stwierdza się w orzecznictwie, nabycie spadku przez spadkobiercę (spadkobierców) następuje z mocy prawa z chwilą otwarcia spadku (art. 925 KC), a zatem wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku nie ma wpływu na datę nabycia spadku przez spadkobiercę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 czerwca 2014 r., sygn. akt VI ACa 944/13). Oznacza to, że w trakcie trwania postępowania spadkowego możliwe jest dochodzenie zapłaty należnej części dochodu z nieruchomości, bowiem pożytki przysługują poszczególnym współwłaścicielom za okres posiadanego przez nich uprawnienia do rzeczy, co w wypadku pożytków cywilnych oznacza, że przypadają one współwłaścicielowi za okres istnienia uprawnienia do ich pobierania. Jeżeli uprawniony nabywa własność udziału w przedmiotowej nieruchomości już w momencie otwarcia spadku, to nie może budzić wątpliwości, że od tego momentu jest on uprawniony do pobierania pożytków przypadających na odziedziczony udział w wysokości ½. Zgodnie z normą art. 207 KC, pożytki ze współwłasności przypadają współwłaścicielom stosunkowo do udziałów.
Warto również przywołać stanowisko wyrażane przez judykaturę, wedle którego istnienie rodzinnej umowy dotyczącej sposobu podziału pożytków z nieruchomości w żadnym wypadku nie sanuje dokonanych podziałów, bowiem nie można umową współwłaścicieli pozbawić innego współwłaściciela dochodów przypadających na jego udział. Prawo do pobierania pożytków jest ściśle związane z bezwzględnym prawem własności (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 czerwca 2014 r., sygn. akt VI ACa 944/13).
Podsumowanie
Reasumując należy podkreślić, że nawet przed stwierdzeniem nabycia spadku uprawniony ma możliwość podjęcia skutecznej akcji sądowej w celu realizacji jego prawa do pożytków z nieruchomości. Nabycie spadku przez spadkobiercę (spadkobierców) następuje z mocy prawa z chwilą otwarcia spadku (art. 925 KC), a zatem wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku nie ma wpływu na datę nabycia spadku przez spadkobiercę. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia, a zatem określone prawa i obowiązki wchodzą do jego majątku i w związku z tym stają się częścią jego praw i obowiązków.
Podstawa prawna:
Art. 207, art. 924, art. 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U.2017.459).
