Spis treści
Rozwiązanie problemu
Ustawa z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska w art. 4 ust. 1 zawiera wskazanie dopuszczalnych powodów zmiany imienia lub nazwiska. Zmiany imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów, w szczególności gdy dotyczą zmiany:
- imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka;
- na imię lub nazwisko używane;
- na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione;
- na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.
W art. 5 ustawodawca określił zasady ochrony nazwisk historycznych. Zmiany nazwiska nie dokonuje się w przypadku ubiegania się o zmianę na nazwisko historyczne, wsławione w dziedzinie kultury, nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej, chyba że osoba ubiegająca się o zmianę nazwiska posiada członków rodziny o tym nazwisku.
Zmiany imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów. Pojęcie ważnych powodów należy do tzw. pojęć niedookreślonych, a wyrażenie zgody właściwego organu następuje w ramach uznania administracyjnego. Ważny powód zmiany nazwiska powinien być indywidualnie oceniony w każdej jednostkowej sprawie, nadto wnioskodawca powinien przekonać organ administracyjny, że wskazany subiektywnie przez niego powód zmiany jest na tyle istotny, by władza dokonała tej zmiany, uznając go za obiektywnie istotny. Jednak sama wola danej osoby, aby zmianie uległo jej imię lub nazwisko i jej subiektywne przekonanie, że takie ważne powody występują, nie jest wystarczającą przesłanką dokonania zmiany. W orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że pozostawanie przez osoby w związku o charakterze konkubinatu nie stanowi "ważnego powodu", w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska do zmiany nazwiska jednego z partnerów na nazwisko drugiego partnera (zob. wyrok WSA w Łodzi z dnia 21 października 2015 r., sygn. akt III SA/Łd 679/15).
Podsumowanie
Ważne powody, będące przyczyną zmiany imienia i nazwiska, powinny być każdorazowo badane przez organ z punktu widzenia danego wnioskodawcy, którego żądanie – jako osadzone w określonych odczuciach – może w realiach danego przypadku wziąć górę nad zasadą względnej stabilizacji imion i nazwisk. Pozostawanie w związku o charakterze konkubinatu nie stanowi jednak "ważnego powodu", w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o zmianie imienia i nazwiska, do zmiany nazwiska jednego z partnerów na nazwisko drugiego partnera.
Podstawa prawna:
Art. 4, art. 5 ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 10).
