Spis treści
Niewdzięczność obdarowanego
Według zapisów Kodeksu cywilnego, darczyńca może w każdej chwili odwołać przekazaną darowiznę, nawet gdy jest już ona wykonana. Taka możliwość ma miejsce, gdy osoba obdarowana dopuści się względem swojego darczyńcy tzw. rażącej niewdzięczności. Jej objawem może być m.in. popełnienie przestępstwa przeciwko darczyńcy, drastyczne naruszenie obowiązków rodzinnych, brak pomocy ze strony obdarowanego pomimo przyjętego wcześniej na siebie obowiązku załatwiania bieżących spraw darczyńcy czy też nagminne uchylanie się obdarowanego od obowiązku alimentacyjnego.
Według prawa
Rażąca niewdzięczność obdarowanego nie unieważnia z miejsca darowizny, lecz jest przyczynkiem do zastosowania prawa do jej odwołania. Powołując się na postępowanie cywilne w Profinfo.pl, rażąca niewdzięczność musi zaistnieć po wykonaniu darowizny, w przeciwnym razie, w myśl art. 898 Kodeksu cywilnego odwołanie darowizny nie może mieć miejsca.
Brak jednolitej definicji
Rażąca niewdzięczność, podobnie jak na przykład „zasady współżycia społecznego” czy też „dobra wiara”, do dziś nie została odpowiednio zdefiniowana pod kątem prawnym. Żaden zapis prawny nie opisuje w sposób wyczerpujący, czym tak naprawdę jest rażąca niewdzięczność. Ogólnie w orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że rażąca niewdzięczność to wszystkie te czynności obdarowanego (działania lub zaniechania), które są przede wszystkim skierowane przeciwko darczyńcy z nieprzyjaznym zamiarem. Za stwierdzenie rażącej niewdzięczność obdarowanego odpowiada sąd, który musi je wykazać w sposób obiektywny, patrząc przez pryzmat odbioru nieodpowiedniego zachowania obdarowanego przez większość społeczeństwa. Każde takie postępowanie musi zostać udowodnione przed sądem na przykład w postaci konkretnych dokumentów lub zeznań świadków.
Świadomie lub nieumyślnie
Podstawą do odwołania darowizny może być również sytuacja, gdy osoba obdarowana nie przestrzega określonych norm moralnych względem bliskich osób darczyńcy (np. jego dzieci, rodzeństwo, itp.). Jeżeli darczyńca przebaczy obdarowanemu jego nieprzyjazne działania względem siebie, wówczas akt niewdzięczności nie może stać się podstawą do odwołania darowizny. Za rażącą niewdzięczność nie uznaje się zazwyczaj czynów nieumyślnych obdarowanego, a także tych czynionych impulsywnie, które jednak mieszczą się w granicach zwykłych, codziennych nieporozumień.
