Spis treści
Obowiązek alimentacyjny
Obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych i niektórych powinowatych, wskazanych w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Obowiązek alimentacyjny uregulowany przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, to zobowiązanie polegające na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeby środków wychowania, które obciąża krewnych w linii prostej i rodzeństwo. Krewnymi w linii prostej są osoby, z których jedna pochodzi od drugiej, zaś krewnymi w linii bocznej są osoby, które pochodzą od wspólnego przodka, a nie są krewnymi w linii prostej. Obowiązek alimentacyjny może jednak dotyczyć także innych osób bliskich, niezwiązanych więzami krwi. Taką sytuację przewiduje art. 144 KRO, który stanowi podstawę do żądania świadczeń alimentacyjnych od powinowatych, czyli od osób nie związanych węzłem pokrewieństwa.
W myśl przepisów KRO, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych jedynie względem dziecka pełnoletniego, i to w sytuacji, gdy są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się (art. 133 § 1 i 3 KRO). W art. 135 § 2 ustawodawca wskazał, że wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego. W takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.
Rozwiązanie problemu
Zasiłek rodzinny jest jednym ze świadczeń rodzinnych, przewidzianym ustawą z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Jego celem jest częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:
- rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka;
- opiekunowi faktycznemu dziecka;
- osobie uczącej się.
Zasiłek rodzinny przysługuje osobom, o których mowa wyżej, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674 zł. W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764 złotych. Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:
- 95 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
- 124 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18. roku życia;
- 135 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24. roku życia.
Choć celem zasiłku rodzinnego jest częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka, to jego otrzymywanie nie ma wpływu ma zakres obowiązku alimentacyjnego osób zobowiązanych do alimentacji. Wynika to wprost z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, gdzie ustawodawca wskazał, że na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają:
- świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2016 r. poz. 169 i 195), podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji;
- świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
- świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. poz. 195);
- świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114, z późn. zm.).
Tym samym otrzymywanie zasiłku rodzinnego nie zwalnia ojca małoletniej z obowiązku pokrycie kosztów wychowania i utrzymania w odpowiednim zakresie.
Podstawa prawna:
Art. 128, art. 133, art. 135, art. 144 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U.2015.2082).
Art. 4, art. 5, art. 6 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U.2016.1518).
