Spis treści
Szczegóły zmian
Zasadnicze zmiany dotkną dostępności środków tzw. antykoncepcji awaryjnej, a konkretnie sprzedawanych bez recepty tabletek Ellaone. Można je stosować w przypadkach nagłych (w ciągu 120 godzin, tj. 5 dni) od stosunku płciowego bez zabezpieczenia lub w przypadku, gdy zastosowana metoda antykoncepcji zawiodła. Co istotne, preparat nie powoduje przerwania istniejącej ciąży. Obecnie produkt ten jest dostępny w aptekach bez recepty, a jedynym wymogiem pozostaje granica wieku – ukończone 15 lat. Niebawem obecny stan rzeczy ulegnie zmiany za sprawą przepisów zawartych w projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw wprowadza obowiązek uzyskania recepty. Hormonalne środki antykoncepcyjne do stosowania wewnętrznego będą bowiem wydawane wyłącznie na receptę wystawioną przez lekarza. Dotyczy o również środków antykoncepcji postkoitalnej, czyli wspomnianej wyżej tabletki Ellaone.
Klauzula sumienia
Planowane zmiany cofają nas do stanu sprzed 2015 roku, kiedy na zakup przedmiotowego środka wymagana była recepta wystawiona przez lekarza. Na nowo odżywa również problem klauzuli sumienia. Zgodnie z art. 39 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem, z zastrzeżeniem art. 30 (w którym wskazano, że lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki). Lekarz ma jednak obowiązek wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w podmiocie leczniczym oraz uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Lekarz wykonujący swój zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach służby ma ponadto obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego.
Nie można przy tym zapominać, że skuteczność środków antykoncepcji postkoitalnej jest największa w ciągu pierwszych 24 godzin. Konieczność odbycia wizyty lekarskiej (być może nie jednej) i uzyskanie niezbędnej recepty może ten czas znacznie wydłużyć.
Podstawa prawna:
Art. 39 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. Dz.U.2017.125).
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw wraz z uzasadnieniem, www.premier.gov.pl.
