Spis treści
Znak towarowy
Znak towarowy to oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony. Znakiem towarowym może być przede wszystkim wyraz, rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, na przykład kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk.
Zastrzeżenie znaku towarowego
Znaki towarowe zastrzega się dla konkretnych towarów lub usług, które są przyporządkowane do specjalnych klas według międzynarodowej klasyfikacji – tak zwanej klasyfikacji nicejskiej. Klasyfikacja ta obejmuje 45 klas, przy czym towary przypisuje do klas 1–34, a usługi – do klas 35–45. Znak towarowy pomaga rozpoznać określone produkty danego przedsiębiorstwa, w konsekwencji zaś ułatwia identyfikację samego przedsiębiorcy. Znaki towarowe znacząco wpływają na tworzenie wizerunku oraz renomy przedsiębiorstwa w obrocie gospodarczym.
Funkcje znaku towarowego
Znak towarowy pełni trzy podstawowe funkcje w obrocie gospodarczym:
- oznaczenie pochodzenia: znak towarowy powinien odnosić się bezpośrednio do określonego towaru bądź usługi oraz wskazywać na jego pochodzenie od konkretnego przedsiębiorcy
- oznaczenie jakości: wywołuje przekonanie u konsumentów, że wszystkie towary lub usługi oznaczone danym znakiem mają taką samą, niezmienną jakość
- reklama: polega na rozpowszechnianiu i utrwalaniu konkretnego oznaczenia w świadomości konsumentów.
Najpopularniejsze formy znaków towarowych
Najpopularniejszymi formami znaków towarowych są oznaczenia:
- słowne, na przykład w postaci wyrazów, zdań, sloganów reklamowych
- graficzne, na przykład rysunki lub ornamenty
- słowno-graficzne, będące kombinacją znaków słownych i graficznych
- przestrzenne: trójwymiarowe formy przedmiotów, na przykład towarów lub opakowań
- stanowiące kolor: pojedynczy odcień lub kombinacja kolorów.
Coraz popularniejsze, choć jednocześnie trudniejsze do skutecznego objęcia ochroną, są niestandardowe znaki towarowe, takie jak dźwięki, hologramy czy oznaczenia multimedialne, na przykład krótkie filmy, animacje. Również konkretny smak i zapach mogą zostać zarejestrowane jako znaki towarowe.
Co nie może być znakiem towarowym?
Znakiem towarowym nie może być oznaczenie, które:
- nie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów, dla których zostało zgłoszone
- składa się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania, w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności
- składa się wyłącznie z elementów, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych
- składa się wyłącznie z kształtu lub innej właściwości towaru, wynikającej z charakteru samego towaru, niezbędnej do uzyskania efektu technicznego lub zwiększającej znacznie wartość towaru
- zostało zgłoszone w złej wierze
- jest sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami
- zawiera element o wysokiej wartości symbolicznej, w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym lub kulturowym, którego używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową
- zawiera symbol Rzeczypospolitej Polskiej (godło, barwy lub hymn).
Uzyskanie prawa ochronnego
Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Urząd Patentowy RP udziela prawa ochronnego na okres 10 lat od daty dokonania zgłoszenia. Na wniosek uprawnionego, po wniesieniu stosownej opłaty, prawo ochronne może być przedłużane na kolejne okresy 10-letnie. Nie ma ograniczeń, jeśli chodzi o liczbę możliwych przedłużeń, jednak warunkiem utrzymania ochrony znaku jest faktyczne używanie dla towarów lub usług objętych rejestracją. W przypadku znaku towarowego przedsiębiorca może dokonać indywidualnych krajowych zgłoszeń w urzędach patentowych państw, w których zamierza chronić swój znak towarowy.
Na poziomie regionalnym można dokonać zgłoszenia w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) w Alicante. W ten sposób, dzięki jednemu zgłoszeniu, można zarejestrować znak towarowy Unii Europejskiej (European Union Trademark – EUTM), który jest objęty jednoczesną ochroną we wszystkich państwach Unii Europejskiej.
Zgłoszenie w Biurze Międzynarodowym Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) umożliwia dokonanie zgłoszenia oznaczenia w dowolnej liczbie krajów spośród 123 państw. Zakres potrzebnej ochrony powinien oczywiście zależeć od potrzeb i możliwości finansowych firmy.
