Zadaniem Prezesa sądu jest wyznaczenie terminu i miejsca konkursu, oraz poinformowanie o konkursie, co najmniej na 60 dni przed jego rozpoczęciem. Ogłoszenie o konkursie powinno zawierać: nazwę i adres sądu, oznaczenie konkursu, określenie liczby wolnych stanowisk asystenta sędziego, termin i miejsce przeprowadzenia konkursu, określenie wymaganych dokumentów, a także termin i miejsce złożenia przez kandydata zgłoszenia o przystąpieniu do konkursu. Do zgłoszenia kandydat musi dołączyć wniosek o zatrudnienie na stanowisku asystenta sędziego, życiorys i informację o przebiegu kariery zawodowej, oryginał lub urzędowo poświadczony odpis dyplomu ukończenia wyższych studiów prawniczych w Polsce i uzyskania tytułu magistra prawa lub zagranicznych studiów prawniczych uznanych w Polsce albo zaświadczenie o zdanym egzaminie magisterskim, oświadczenie, że nie jest prowadzone przeciwko kandydatowi na stanowisko asystenta sędziego postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe, a także 3 aktualne fotografie zgodne z wymaganiami stosowanymi przy wydawaniu dowodów osobistych. Do zgłoszenia kandydat może dołączyć dokumenty potwierdzające dodatkowe kwalifikacje i osiągnięcia. Wymagane dokumenty należy złożyć bezpośrednio w siedzibie sądu albo nadaje drogą pocztową, z podaniem oznaczenia konkursu. W przypadku nadania dokumentów drogą pocztową, za datę ich złożenia uważa się datę stempla pocztowego. Zgłoszenia kandydatów przyjmowane są przez prezesa sądu w terminie wskazanym w ogłoszeniu o konkursie. Po sprawdzeniu, czy zgłoszenia spełniają wymogi formalne oraz czy kandydaci odpowiadają wymaganiom, prezes sądu ustala listę kandydatów dopuszczonych do konkursu i musi umieścić ją w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie sądu oraz w Biuletynie Informacji Publicznej, nie później niż na 14 dni przed terminem rozpoczęcia konkursu.
Prezes sądu powołuje również komisję składającą się z trzech sędziów – w tym przedstawiciela prezesa sądu, który przewodniczy komisji, nie później niż na 21 dni przed terminem rozpoczęcia konkursu. Następnie przewodniczący komisji wyznacza spośród jej członków sekretarza komisji. Członkiem komisji nie może być sędzia, który z kandydatem przystępującym do konkursu pozostaje w stosunku małżeństwa, pokrewieństwa albo powinowactwa do czwartego stopnia, w stosunku przysposobienia bądź też we wspólnym pożyciu. Członkiem komisji nie może być również sędzia, co do którego zachodzą okoliczności mogące wywołać uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności przy przeprowadzaniu konkursu. Sędziowie przy powołaniu do składu komisji składają w tym przedmiocie stosowne oświadczenia. Jeżeli sędzia powołany na członka komisji nie może brać udziału w jej pracach, prezes sądu niezwłocznie wyznacza innego sędziego.
Konkurs dla kandydatów na asystenta sędziego przeprowadzany jest w formie pisemnej. Praca konkursowa składa się z dwóch części: testu obejmującego 36 pytań z zakresu prawa karnego i cywilnego materialnego oraz procesowego oraz dwóch kazusów, których rozwiązanie polega na opracowaniu uzasadnienia postanowienia sądu – po jednym z zakresu prawa procesowego karnego i cywilnego. Komisja przygotowuje zadania testowe i kazusy mając na względzie konieczność oceny podstawowej wiedzy kandydatów w dziedzinach prawa wskazanych powyżej oraz umiejętności stosowania przepisów prawa oraz formułowania wypowiedzi, z uwzględnieniem wymogów poprawności językowej, logiki wywodu i argumentacji prawniczej. Konkurs będzie trwać 90 minut i odbywać się będzie w wydzielonej sali, w warunkach zapewniających kandydatom samodzielną pracę, w obecności wszystkich członków komisji. Opuszczenie sali w trakcie konkursu dopuszczalne będzie w wyjątkowych wypadkach, pod nadzorem członka komisji wskazanego przez przewodniczącego komisji. Każda praca konkursowa będzie podlegać sprawdzeniu przez dwóch członków komisji. Za każde prawidłowe rozwiązanie zadania testowego komisja przyzna 1 punkt. Każdy z kazusów komisja oceni w skali od 0 do 6 punktów.
Do zatrudnienia na stanowisku asystenta będą mogli być zakwalifikowani kandydaci, którzy uzyskali z części testowej konkursu, co najmniej 28 punktów oraz z rozwiązania kazusów, co najmniej 8 punktów. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyskał wymaganej liczby punktów prezes sądu musi zarządzić przeprowadzenie kolejnego konkursu. Po zakończeniu konkursu komisja niezwłocznie obliczy liczbę punktów uzyskanych przez poszczególnych kandydatów i wskaże kandydata, który uzyskał liczbę najwyższą. W razie uzyskania przez kilku kandydatów tej samej liczby punktów komisja dokona wyboru kandydata, biorąc pod uwagę doświadczenie w stosowaniu prawa oraz dodatkowe kwalifikacje i osiągnięcia wynikające z dokumentów dołączonych do zgłoszenia. Jeżeli nabór był prowadzony na więcej niż jedno stanowisko asystenta sędziego, komisja ustala listę kandydatów zakwalifikowanych do zatrudnienia.
Sekretarz komisji musi sporządzić protokół przebiegu konkursu obejmujący w szczególności: listę kandydatów, którzy przystąpili do konkursu, wyniki i oceny uzyskane przez poszczególnych kandydatów oraz wskazanie kandydata albo listy kandydatów zakwalifikowanych do zatrudnienia, a jeżeli komisja wyłoniła listę rezerwową kandydatów – także wskazanie tej listy. Protokół przebiegu konkursu wraz z dokumentacją komisja musi niezwłocznie przekazać prezesowi sądu.
Porady prawne
