Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 rozporządzenia pomocą rekonwersyjną nazywamy ogół przedsięwzięć podejmowanych wobec żołnierzy zawodowych i byłych żołnierzy zawodowych w zakresie przekwalifikowania, przyuczenia do zawodu, doradztwa zawodowego, odbywania praktyk zawodowych oraz pośrednictwa pracy, mających na celu przygotowanie tych żołnierzy do podjęcia zatrudnienia. Organami wojskowymi właściwymi w zakresie udzielania pomocy rekonwersyjnej są: dyrektor komórki organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej właściwej do spraw pomocy rekonwersyjnej, dyrektor Centralnego Ośrodka Aktywizacji Zawodowej w Warszawie, kierownicy ośrodków aktywizacji zawodowej w Bydgoszczy, Gdyni, Krakowie, Lublinie, Olsztynie, Szczecinie i Wrocławiu oraz szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych właściwi ze względu na terytorialny zasięg działania wojewódzkich sztabów wojskowych, a także dyrektorzy wojskowych biur emerytalnych w Bydgoszczy, Gdańsku, Krakowie, Lublinie, Olsztynie, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu. Terytorialny obszar działania COAZ i OAZzostał określony w załączniku do rozporządzenia.
Według ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych żołnierz zawodowy może zostać zwolniony z zawodowej służby wojskowej wskutek ustalenia przez wojskową komisję lekarską niezdolności do służby, upływu czasu określonego w kontrakcie, jeżeli nie nastąpi zawarcie kolejnego kontraktu, pływu terminu wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej dokonanego przez właściwy organ oraz niewyznaczenia na stanowisko służbowe w czasie pozostawania w rezerwie kadrowej. Ponadto art. 112 tejże ustawy stanowi, iż żołnierza zawodowego można zwolnić z zawodowej służby wojskowej wskutek niewyznaczenia na stanowisko służbowe na kolejną kadencję, otrzymania dostatecznej ogólnej oceny w okresowej opinii służbowej bądź zaistnienia potrzeb Sił Zbrojnych – za pisemną zgodą żołnierza. Przed planowanym terminem zwolnienia żołnierza zawodowego z zawodowej służby wojskowej z przyczyn powyżej opisanych dowódca jednostki wojskowej kieruje tego żołnierza w ramach doradztwa zawodowego na zajęcia grupowe w terminie ustalonym z żołnierzem i właściwym dyrektorem COAZ lub OAZ. Żołnierz zawodowy może jednak odmówić udziału w zajęciach grupowych, składając na tę okoliczność pisemne oświadczenie, które musi dołączyć do swoich akt personalnych. Zajęcia grupowe realizowane są przez dyrektorów COAZ lub OAZ, właściwych ze względu na miejsce stacjonowania jednostki wojskowej, w której żołnierz zawodowy pełni zawodową służbę wojskową, w wymiarze do trzech dni. Natomiast były żołnierz zawodowy może korzystać z doradztwa zawodowego w trybie indywidualnym.
Żołnierz zawodowy i były żołnierz zawodowy może korzystać z przekwalifikowania zawodowego lub przyuczenia do zawodu, realizowanego w ośrodkach szkolenia oraz w instytucjach uprawnionych do prowadzenia kształcenia i szkoleń. W przypadku takiej sytuacji pokrywane są – do wysokości limitu – koszty za korzystanie z przekwalifikowania zawodowego lub przyuczenia do zawodu, przejazdy z miejsca zamieszkania do ośrodka szkolenia i z powrotem oraz noclegi w miejscu szkolenia. Koszty przejazdów i noclegów z miejsca zamieszkania żołnierza zawodowego lub byłego żołnierza zawodowego do ośrodka szkolenia i z powrotem pokrywa się, pod warunkiem, że przejazd odbywa się na odległość powyżej 50 kilometrów w jedną stronę. Wysokość limitu w przypadku korzystania z przekwalifikowania zawodowego lub przyuczenia do zawodu wynosi 150 % najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego obowiązującego w dniu 1 stycznia roku kalendarzowego, w którym żołnierz zawodowy lub były żołnierz zawodowy zakończył szkolenie. Jeśli chodzi o przejazdy, to limit ten wynosi dwadzieścia przejazdów z miejsca zamieszkania do ośrodka szkolenia i z powrotem, natomiast limit na noclegi wynosi trzydzieści noclegów, których koszt jednostkowy nie przekracza 300 % ryczałtu za nocleg określonego w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Pokrycia kosztów zostanie dokonane na podstawie złożonego przez zainteresowanego oświadczenia o wysokości faktycznie poniesionych kosztów, potwierdzonych oryginałami rachunków i biletów. W razie odbycia przejazdu innym środkiem transportu niż środkami publicznego transportu zbiorowego, wykonywanym przez przewoźników kolejowych, zainteresowany dostanie zwrot kosztów tego przejazdu w wysokości równej cenie biletu za przejazd drugą klasą pociągu pośpiesznego, z uwzględnieniem przysługujących ulg.
Żołnierzowi zawodowemu pomoc rekonwersyjna udzielana zostaje na podstawie wniosku złożonego w jednostce wojskowej do dyrektora WBE. Następnie ten wniosek zostaje przesyłany przez dowódcę jednostki wojskowej do dyrektora WBE za pośrednictwem właściwego ze względu na miejsce stacjonowania jednostki wojskowej dyrektora COAZ lub OAZ. Z kolei byłemu żołnierzowi zawodowemu pomoc rekonwersyjna udzielana jest na podstawie wniosku złożonego do dyrektora WBE. Właściwy szef wojewódzkiego sztabu wojskowego lub wojskowy komendant uzupełnień przesyła wniosek do dyrektora WBE za pośrednictwem właściwego ze względu na miejsce zamieszkania byłego żołnierza zawodowego dyrektora COAZ lub OAZ. Wniosek zarówno żołnierza zawodowego jak i byłego żołnierza zawodowego powinien zawierać w szczególności:
– stopień wojskowy, imię i nazwisko, adres, numer telefonu kontaktowego żołnierza zawodowego lub byłego żołnierza zawodowego oraz numer PESEL, NIP i adres urzędu skarbowego,
-
formę pomocy rekonwersyjnej, z której chciałby skorzystać żołnierz zawodowy lub były żołnierz zawodowy, w tym pełną nazwę szkolenia i kierunek szkolenia,
-
instytucję organizującą szkolenie,
-
termin szkolenia,
-
koszt szkolenia,
-
uzasadnienie wyboru formy pomocy rekonwersyjnej,
-
przewidywane koszty przejazdów i noclegów,
-
informacje dotyczące uzyskanej już pomocy rekonwersyjnej.
Ponadto do wniosku należy dołączyć decyzję o zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej, zaświadczenie z instytucji szkolącej o uprawnieniach do prowadzenia szkoleń oraz zaświadczenie o uczestnictwie w odbytych zajęciach (indywidualnych lub grupowych) z doradztwa zawodowego, jeśli były one realizowane.
W przypadku otrzymania zgody na świadczenie pomocy rekonwersyjnej udzielonej w formie decyzji przez dyrektora właściwego WBE zostają pokryte koszty szkolenia przez przekazanie należności za szkolenie żołnierza na rachunek bankowy instytucji realizującej szkolenie – na podstawie oryginału faktury lub rachunku wystawionego przez tę instytucję, bądź wypłatę żołnierzowi należności za szkolenie – po przedstawieniu przez tego żołnierza oryginału rachunku potwierdzającego opłacenie kosztów szkolenia oraz zaświadczenia o ukończeniu szkolenia z wynikiem pozytywnym.
