Jakie prawa przysługują najmłodszym konsumentom?
Zgodnie z prawem, a dokładniej regulacjami zawartymi w kodeksie cywilnym – dzieci do 13. roku życia nie mają zdolności do czynności prawnych, czyli w ogóle nie powinny zawierać umów. Jeśli jednak dziecko zawarło umowę w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego, czyli np. kupiło sok, czy zeszyt – to jest ona ważna. Warunek jest jeden: w wyniku tej transakcji dziecko nie może zostać pokrzywdzone. Natomiast nastolatki, czyli osoby pomiędzy 13., a 18. rokiem życia mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że mogą oni zawierać umowy w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego, czyli kupować czasopisma, książki, itp. Ograniczenia pojawiają się wówczas, gdy nastolatek zamierza nabyć odtwarzacz MP3, czy komputer. W takiej sytuacji potrzebna jest zgoda rodziców lub opiekunów, bądź potwierdzenie przez nich umowy.
Zakup podręczników
Początek roku szkolnego, to wzmożone zakupy podręczników, lektur szkolnych, słowników oraz innych pomocy dydaktycznych. Przy natłoku spraw na głowie warto pamiętać o tym, aby sprawdzić, czy podana cena podręcznika obejmuje także koszt dodatkowych materiałów np. haseł do wirtualnych ćwiczeń, płyt CD i DVD. Warto również sugerowane i polecane w księgarni pozycje naukowe skonsultować z listą książek wymaganych przez nauczyciela. Zdarza się, że podręcznik kupiony dla dziecka przed rozpoczęciem roku okazuje się niepotrzebny – nie zawsze można go oddać księgarzowi. Zwrot towaru pełnowartościowego zależy od dobrej woli sprzedawcy. Jeżeli zgodził się na oddanie lub wymianę nieodpowiedniego podręcznika w wyznaczonym terminie, warto pamiętać o zachowaniu dowodu zakupu. Wady książek i podręczników można reklamować. Jeżeli okaże się, że w zakupionej przez nas lekturze szkolnej brakuje stron lub płyta z programem do powtarzania słówek dołączona do słownika nie działa – mamy prawo do reklamacji towaru wadliwego w ciągu dwóch lat od daty zakupu.
Zabawki edukacyjne
Kupując zabawki edukacyjne należy zwrócić uwagę na zawarte instrukcje użytkowania zabawek edukacyjnych np. miniaturowych pracowni chemicznych, ceramicznych, itp. Muszą one zawierać ostrzeżenie o niebezpiecznym charakterze substancji oraz wskazywać środki ostrożności, które powinny być stosowane w celu uniknięcia zagrożeń. Warto sprawdzać także termin ważności produktów i wszelkie inne ostrzeżenia. Ważny jest znak CE, który świadczy o tym, że produkt jest zgodny z wymaganiami unijnymi, jest on umieszczany m.in. na zabawkach, telefonach komórkowych, komputerach, kaskach rowerowych. Na opakowaniu przyborów szkolnych musi znaleźć się nazwa firmy, która wyprodukowała lub importowała towar oraz jej adres.
Telefon komórkowy dla dziecka
Posiadanie telefonu komórkowego przez dziecko oprócz korzyści niesie za sobą zagrożenia, takie jak połączenia na numery o podwyższonej opłacie, SMS-y Premium, czy dostęp do treści przeznaczonych tylko dla dorosłych. Dlatego też wybierając telefon dla dziecka należy zwróć uwagę, czy operator telefonii ułatwia wyeliminowanie tych niebezpieczeństw. W związku z powyższym warto zapytać sprzedawcę o dostępność usług ułatwiających kontakt z dzieckiem – funkcja SOS umożliwia połączenie z wybranym numerem po naciśnięciu specjalnego klawisza. Przydatnym rozwiązaniem jest również usługa kontroli rodzicielskiej – czyli blokady umożliwiającej wykonywanie połączeń telefonicznych oraz wysyłanie wiadomości jedynie na wybrane numery. Przy doborze aparatu telefonicznego uwzględnijmy jego gabaryty, zacznijmy od dopasowania do wieku dziecka.
Wirtualne zakupy
Korzystanie z Internetu może niestety okazać się niebezpieczne, jeżeli najmłodsi surfują po nieodpowiednich stronach i kupują bez zgody opiekuna. Rodzice powinni szczególnie zwracać uwagę na sklepy internetowe, które proponują towary lub usługi w formie elektronicznej „prawie za darmo”. Często skorzystanie z nich wiąże się uiszczeniem opłaty w formie smsów o podwyższonej płatności. Może się również zdarzyć, że uzyskanie dostępu do wirtualnych usług edukacyjnych jest możliwe dopiero po płatnej rejestracji. Dokonując zakupów w Internecie warto pamiętać, że oferty przedsiębiorców skierowane są głównie do osób pełnoletnich. Zamówienie wymarzonych e-booków, ubrań, rejestracja na płatnych portalach, może wiązać się z zawarciem transakcji, które nie są korzystne dla najmłodszych i ponadto wiążą się ze zobowiązaniami finansowymi. W związku z powyższym trzeba pamiętać o ograniczeniach prawnych przewidzianych przez kodeks cywilny w przypadku dzieci i nastolatków. Nieprzemyślane zakupy dokonane przez najmłodszych, którzy nie dysponują tak szerokimi prawami, jak dorośli – mogą narażać opiekunów lub rodziców na konsekwencje finansowe. Dzieje się tak wówczas, gdy przedsiębiorca poniesie szkodę, wówczas może on domagać się odszkodowania przed sądem od jego opiekunów.
Promocyjne ceny
Zakup podręczników, plecaków, przyborów szkolnych i innych rzeczy w promocyjnej cenie, nie oznacza utraty praw do reklamacji w przypadku wystąpienia wady. Towary kupione podczas obniżek, również podlegają reklamacji. Na jej złożenie mamy 2 lata od daty zakupu i tylko 2 miesiące od wykrycia usterki. Potrzebny oczywiście będzie dowód zakupu – najprościej paragon.
W przypadku problemów nastolatka z nieuczciwym sprzedawcą – najlepszą radą dla najmłodszych jest powiadomienie opiekuna. Dorośli mogą zadzwonić pod bezpłatny numer infolinii 800 007 707 – tam dowiedzą się jak wybrnąć z kłopotów. Bezpłatną pomoc prawną można uzyskać również w Wojewódzkich Inspektoratach Inspekcji Handlowej.
