Od 1 września 2013 r. rozszerzony został katalog osób, które będą mogły korzystać z praw przysługującym pracownikom przebywającym na urlopach wychowawczych. Chodzi oczywiście o niedawną nowelizację ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Ustawodawca postanowił wprowadzić do art. 9 w/w aktu prawnego jeden ważny ustęp, zgodnie z którym pracownik, który łączy dodatkowy urlop macierzyński, dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlop rodzicielski z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu na zasadach określonych w art. 1821 § 5 Kodeksu pracy, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, z obu tytułów. Zgodnie z powołanym powyżej przepisem KP, pracownik może łączyć korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, w takim przypadku dodatkowego urlopu macierzyńskiego udziela się na pozostałą część wymiaru czasu pracy.
Dzięki wprowadzonym zmianom składki emerytalne i rentowe osób rezygnujących z pracy w związku z opieką nad dzieckiem – które zatrudnione są na umowę zlecenie, prowadzą własną działalność, a także osobom dotąd nieubezpieczonym, zostaną opłacane z budżetu państwa. Warto w tym miejscu podkreślić, że dotyczy to także osób ubezpieczonych w KRUS. Z budżetu państwa będą za te osoby płacone składki emerytalno-rentowe przez okres do 3 lat, nie później niż do ukończenia przez dziecko 5 roku życia.
Dotychczasowe orzecznictwo opierało się na zasadzie, że podleganie ubezpieczeniom społecznym uwarunkowane jest legitymowaniem się statusem świadczącego pracę rzeczywiście, w ramach ważnego stosunku prawnego. Natomiast umowa zlecenia czy umowa o pracę nakładczą, która nie wiąże się z jej wykonywaniem, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tego tytułu ubezpieczenia, nie skutkuje w sferze prawa ubezpieczeń społecznych. Jak wynika z wprowadzanych zmian, stanowisko polskich sądów będzie już nieadekwatne do nowej rzeczywistości. Minister Pracy podkreślił, że ustawa tak naprawdę wprowadza do naszego systemu prawnego urlopy wychowawcze dla przedsiębiorców, rolników oraz osób nieubezpieczonych – ta ostatnia grupa osób będzie mogła wybrać system ubezpieczeń ZUS albo KRUS. W praktyce zatem urlop wychowawczy będzie mógł zostać wykorzystany przez bezrobotnych czy studentów. Kolejną ważną informacją jest to, że zaczną obowiązywać nowe podstawy wymiaru składek. W przypadku osób mających co najmniej sześciomiesięczny staż ubezpieczeniowy bezpośrednio przed skorzystaniem z możliwości ubezpieczenia w związku z opieką nad dzieckiem – będzie to 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Dla osób bez stażu ubezpieczeniowego, bezrobotnych oraz ze stażem krótszym niż półroczny – będzie to 75%. minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dla przypomnienia tegoroczne minimalne wynagrodzenie za pracę to kwota 1600 zł brutto.
