Przedwstępna umowa o pracę nie została uregulowana w przepisach ustawy – Kodeks pracy, ale można ją zawrzeć na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 389 kodeksu cywilnego umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.
Jeśli termin, w ciągu którego ma być zawarta umowa przyrzeczona – czyli właściwa umowa o pracę, nie został oznaczony, powinna ona być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie. Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej zawarcia.
W sytuacji, gdy pracownik bądź pracodawca uchyla się od zawarcia właściwej umowy o pracę, to druga strona może żądać naprawienia szkody, którą poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2009 r. (sygn. akt I PK 117/08): „na podstawie art. 390 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p., jeżeli strona zobowiązana do zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę (pracodawca) uchyla się od jej zawarcia, druga strona (pracownik) może żądać naprawienia szkody polegającej na utracie wynagrodzenia uzyskiwanego w stosunku pracy, który został przez nią rozwiązany dlatego, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej, a nie szkody polegającej na utracie wynagrodzenia, które miała otrzymywać według ustaleń umowy przyrzeczonej.” Strony mogą w umowie przedwstępnej odmiennie określić zakres odszkodowania.
Regulacje kodeksu cywilnego przewidują również sytuację, w której umowa przedwstępna czyni zadość wymaganiom, od których zależy ważność umowy przyrzeczonej, w szczególności wymaganiom co do formy – wówczas strona uprawniona może dochodzić zawarcia umowy przyrzeczonej. Jednakże z tym żądaniem może wystąpić tylko pracownik wobec przyszłego pracodawcy.
Przedawnienie roszczeń z przedwstępnej umowy o pracę
Roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta. Jeżeli sąd oddali żądanie zawarcia umowy przyrzeczonej, roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym orzeczenie stało się prawomocne.
