Sporządzanie odpisów z akt sprawy
Powyżej przytoczona zasada – co do zasady – nie może być ograniczona. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy zachodzi niebezpieczeństwo ujawnienia informacji niejawnych o klauzuli tajności "tajne" lub "ściśle tajne". Wówczas przeglądanie akt, sporządzanie odpisów i kserokopii odbywa się z zachowaniem rygorów określonych przez prezesa sądu lub sąd. Uwierzytelnionych odpisów i kserokopii nie wydaje się, chyba że ustawa stanowi inaczej. Akta sprawy mogą być udostępnione powyżej wymienionym osobom przez pracownika sekretariatu sądu. Odmowa udostępnienia akt sprawy w danym momencie może nastąpić jedynie ze względów organizacyjno – technicznych. W takiej sytuacji, udostępnienie akt powinno nastąpić w najbliższym możliwym terminie. W postanowieniu z dnia z dnia 20 listopada 2008 r. (II KK 175/08) Sąd Najwyższy wskazał, że „skoro strona postępowania zgłosiła potrzebę zapoznania się z aktami sprawy, winno to zostać jej umożliwione. Przewodniczący Wydziału powinien zatem przesłać skazanemu akta, w tym momencie, gdy stało się to możliwe, z pewnością jeszcze przed przekazaniem ich Sądowi Odwoławczemu.”. Ponadto, w wyroku z dnia 4 kwietnia 2000 roku (II KKN 391/98) Sąd Najwyższy wskazał, że: „nieudostępnienie akt obrońcy po wydaniu wyroku w I instancji, a przed jego zaskarżeniem, będąc bez wątpienia uchybieniem normom prawa procesowego, nie stanowi w żadnym wypadku naruszenia, które można by uznać za pozbawienie oskarżonego obrońcy (w sensie merytorycznym), gdy samo posiadanie obrońcy było obowiązkowe (art. 388 pkt 6 d.k.p.k., art. 439 § 1 pkt 6 k.p.k.), gdyż naruszenie takie można oceniać jedynie jako obrazę przepisów postępowania wskazaną w art. 438 pkt 2 k.p.k.”.
Kserokopie dokumentów z akt sprawy
Regulacje kodeksu postępowania karnego przyznają także powyżej wymienionym osobom prawo do odpłatnego uzyskania kserokopii dokumentów z akt sprawy. Ponadto prezes sądu może w razie uzasadnionej potrzeby zarządzić wydanie odpłatnie uwierzytelnionych odpisów z akt sprawy. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości opłaty za wydanie kserokopii dokumentów oraz uwierzytelnionych odpisów z akt sprawy (Dz. U. Nr 107, poz. 1006), za wydanie kserokopii dokumentów z akt sprawy pobiera się opłatę w wysokości 1 zł za jedną stronicę kserokopii, natomiast za wydanie uwierzytelnionego odpisu z akt sprawy pobiera się opłatę w wysokości 6 zł za każdą stronicę.
Udostępnienie akt sprawy w postępowaniu przygotowawczym
W toku postępowania przygotowawczego stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta, umożliwia sporządzanie odpisów i kserokopii oraz wydaje odpłatnie uwierzytelnione odpisy lub kserokopie tylko za zgodą prowadzącego postępowanie przygotowawcze, jeśli ustawa nie stanowi inaczej. Za zgodą prokuratora akta w toku postępowania przygotowawczego mogą być w wyjątkowych wypadkach udostępnione innym osobom. W toku postępowania przygotowawczego podejrzanemu i jego obrońcy udostępnia się akta sprawy w części zawierającej dowody wskazane we wniosku o zastosowanie albo przedłużenie tymczasowego aresztowania oraz wymienione w postanowieniu o zastosowaniu albo przedłużeniu tymczasowego aresztowania. Prokurator może odmówić zgody na udostępnienie akt w tej części tylko wówczas, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że narażałoby to na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia pokrzywdzonego lub innego uczestnika postępowania, groziłoby zniszczeniem lub ukryciem dowodów albo tworzeniem dowodów fałszywych, groziłoby uniemożliwieniem ustalenia i ujęcia współsprawcy czynu zarzucanego podejrzanemu lub sprawców innych czynów ujawnionych w toku postępowania, ujawniałoby prowadzone czynności opreacyjno-rozpoznawcze lub zagrażałoby utrudnieniem postępowania przygotowawczego w inny bezprawny sposób.
