Kto może wystąpić z żądaniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności?
Warto wiedzieć, że o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności mogą ubiegać się:
– osoby fizyczne i prawne będące w dniu 13 października 2005r. użytkownikami wieczystymi nieruchomości,
– osoby fizyczne będące w dniu 13 października 2005r. użytkownikami wieczystymi nieruchomości, jeżeli użytkowanie wieczyste uzyskały w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa na podstawie innych tytułów, przed dniem 5 grudnia 1990r. oraz na podstawie art. 7 dekretu z dnia 26 października 1945r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (tzw. „Dekretu Bieruta”),
– osoby fizyczne i prawne będące właścicielami lokali, których udział w nieruchomości wspólnej obejmuje prawo użytkowania wieczystego,
– spółdzielnie mieszkaniowe będące właścicielami budynków mieszkalnych lub garaży,
– osoby fizyczne i prawne, będące następcami prawnymi w/w użytkowników.
W przypadku współużytkowania wieczystego z żądaniem przekształcenia występują wszyscy współużytkownicy wieczyści. Co ważne, z takim żądaniem mogą wystąpić współużytkownicy wieczyści, których suma udziałów wynosi co najmniej połowę. Jeżeli jednak co najmniej jeden współużytkownik wieczysty zgłosi sprzeciw wobec złożonego wniosku o przekształcenie, wówczas właściwy organ zawiesza postępowanie.
Kto nie może żądać przekształcenia?
Należy pamiętać, że z prawa przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności nie mogą skorzystać:
– Polski Związek Działkowców,
– państwowe i samorządowe osoby prawne, a także spółki handlowe w odniesieniu do których Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego jest podmiotem dominującym,
– nieruchomości, wobec których toczy się postępowanie administracyjne, mające na celu nabycie nieruchomości lub jej części pod inwestycję celu publicznego.
Należy złożyć wniosek o przekształcenie
Przekształcenie użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności następuje na wniosek uprawnionego użytkownika wieczystego, na podstawie decyzji administracyjnej właściwego organu. W przypadku gruntów Skarbu Państwa oraz tych, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonują inne państwowe osoby prawne, wniosek składa się do właściwego starosty. Natomiast co do nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego decyzję wydaje organ wykonawczy odpowiedniej jednostki samorządowej (wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu czy województwa). W wniosku należy podać imię, nazwisko i adres wnioskodawcy oraz określić położenie nieruchomości dołączając jednocześnie aktualny odpis z księgi wieczystej i dokument potwierdzający prawo do przedmiotowej nieruchomości, a w przypadku nieruchomości rolnej, informację o przeznaczeniu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Prawo użytkowania wieczystego przekształca się w prawo własności nieruchomości z dniem, w którym decyzja stała się ostateczna. Co istotne, decyzja ta stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej.
Opłata za przekształcenie
Organ, który wydaje decyzję o przekształceniu ustala jednocześnie wysokość opłaty z tytułu przekształcenia. Nieodpłatne przekształcenie następuje bowiem tylko na rzecz osób fizycznych lub ich następców prawnych i spółdzielni mieszkaniowych lub ich następców prawnych:
– którym oddano nieruchomość w użytkowanie wieczyste w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa na podstawie innych tytułów, przed dniem 5 grudnia 1990r.,
– które uzyskały użytkowanie wieczyste na podstawie art. 7 dekretu z dnia 26 października 1945r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy.
Natomiast w pozostałych przypadkach przekształcenie użytkowania wieczystego jest płatne. Opłatę za przekształcenie musi uiścić osoba, na rzecz której zostało przekształcone prawo użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Należy pamiętać, że opłata ta jest równa różnicy między wartością nieruchomości a wartością prawa użytkowania wieczystego. Co ważne, organ właściwy do wydania decyzji może udzielić bonifikaty od opłaty za przekształcenie. W odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa następuje to na podstawie zarządzenia wojewody. Bonifikata w stosunku do nieruchomości jednostek samorządu terytorialnego jest natomiast udzielana na mocy uchwały właściwej rady lub sejmiku. Należy mieć również na uwadze, że na wniosek osób fizycznych, które prawo użytkowania wieczystego uzyskały przed dniem 5 grudnia 1990r. oraz ich następców prawnych starosta lub wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu albo zarząd województwa, mogą udzielić 50% bonifikaty od opłaty za przekształcenie. W przypadku nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków, opłatę za przekształcenie obniża się o 50%. Wójt, burmistrz, prezydent miasta oraz starosta mogą także udzielić wyższej bonifikaty niż ta przewidziana w ustawie. Przedmiotową opłatę można również rozłożyć na raty. Następuje to na wniosek użytkownika wieczystego, na czas nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 20 lat, chyba że sam wnioskodawca wystąpi o okres krótszy niż 10 lat. W sytuacji, gdy osoba, na rzecz której zostało przekształcone prawo użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od dnia przekształcenia, zbyła lub wykorzystała nieruchomość na inne cele niż cele, które stanowiły podstawę udzielenia bonifikaty, właściwy organ może żądać zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Ograniczenie to nie dotyczy jednak zbycia na rzecz osoby bliskiej, spółdzielni mieszkaniowej w przypadku ustanowienia odrębnej własności na rzecz członków oraz właścicieli lokali, którym przekształcono udział w prawie użytkowania wieczystego w prawo własności. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, za zgodą odpowiednio wojewody, rady lub sejmiku, właściwy organ może odstąpić od żądania zwrotu bonifikaty.
