Regulacji prawnej odnoszącej się do możliwości przeniesienia klauzuli wykonalności powinniśmy szukać w treści art. 788 Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z przytoczonym przepisem, jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Za przejście uprawnień lub obowiązków, o których mowa w paragrafie poprzedzającym, uważa się również zmiany w prawie rozporządzania mieniem wywołane ustanowieniem zarządcy masy majątkowej, kuratora spadku lub wykonawcy testamentu, jak również wygaśnięciem funkcji tych osób. Dodatkowo art. 789 KPC stanowi, że powyższa regulacja znajduje zastosowanie odpowiednio do nabywcy przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeżeli tytuł egzekucyjny stał się prawomocny przed nabyciem.
Tak naprawdę przejście uprawnień związanych z tytułem wykonalności i związanej z nim klauzuli wykonalności musi nastąpić w oparciu o konkretne dokumenty. Innymi słowy stosowanie art. 788 KPC będzie miało miejsce tylko wtedy, gdy przejście powyższych uprawnień będzie potwierdzone dokumentem urzędowym. W praktyce będą to głównie orzeczenia sądowe. Niekiedy jednak przejście uprawnień może zostać wykazane dokumentem prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Podobne stanowisko w sprawie zajął także sąd apelacyjny we Wrocławiu, który w postanowieniu z dnia 15 lutego 2013 r. (sygn. akt I ACz 284/13) zauważył, iż na gruncie art. 788 § 1 KPC niezbędną przesłanką do skutecznego ubiegania się przez następcę prawnego wierzyciela o nadanie klauzuli wykonalności jest wykazanie przez wnioskodawcę, oprócz istnienia samego tytułu egzekucyjnego nadającego się do wykonania, także faktu przejścia praw lub obowiązków za pomocą ściśle określonych środków dowodowych w postaci oryginałów dokumentów urzędowych lub prywatnych z podpisem urzędowo poświadczonym lub też ich odpisów, poświadczonych przez osobę posiadającą upoważnienie ustawowe. Sąd orzekający w postępowaniu klauzulowym ocenia te dokumenty pod względem formalnym, tj. w zakresie dotyczącym ustalenia, czy spełniają one kryteria wymagane od dokumentu urzędowego w rozumieniu art. 244 KPC (dla przypomnienia: dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Powyższy przepis stosuje się odpowiednio do dokumentów urzędowych sporządzonych przez organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje pozarządowe w zakresie zleconych im przez ustawę spraw z dziedziny administracji publicznej) lub czy podpisy na dokumencie prywatnym zostały urzędowo poświadczony.
Ważną informacją jest także to, że przepis wynikający z art. 788 KPC może być stosowany także już po wszczęciu postępowania egzekucyjnego w określonej sprawie. Tym samym ustawodawca zezwala na przeniesienie klauzuli wykonalności także wtedy, gdy sprawa toczy się przed komornikiem. Potwierdza to również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 października 2009 r. (sygn. akt III CZP 63/04) – przepis art. 788 § 1 KPC ma zastosowanie również w razie przeniesienia wierzytelności (przelewu) po wszczęciu postępowania egzekucyjnego.
Z praktycznego punktu widzenia uzyskanie klauzuli wykonalności przysługujące tytułowi wykonawczemu wystawionemu na inny podmiot polega na złożeniu wniosku w tym przedmiocie. Pismo powinno trafić do sądu rejonowego ogólnej właściwości dłużnika. Koszt przedmiotowego wniosku wynosi 50 zł. Pamiętajmy przy tym, aby dołączyć do niego nie tylko dowód uiszczenia tejże opłaty, ale także dokument wymieniony w art. 788 KPC (w oryginale lub poświadczony przez notariusza lub występującego w danym postępowania profesjonalnego pełnomocnika procesowego- adwokata, radcę prawnego, radcę Prokuratorii Generalne Skarbu Państwa, Rzecznika Patentowego) oraz załączniki dla uczestników (w liczbie odpowiadającej ilości uczestników).
