Rzeczy zgodnie z prawem cywilnym dzielimy na nieruchomości oraz rzeczy ruchome. Pamiętajmy przy tym, że o rzeczach możemy mówić tylko, gdy chodzi o przedmioty materialne. Kolejny podział rzeczy opiera się na rzeczach określonych rodzajowo (rzecz określona co do gatunku) – oznaczonych według cech rodzajowych, właściwych dla większej liczby przedmiotów np. lodówki, samochody, a także określonych indywidualnie (rzecz określona co do tożsamości) – oznaczonych według cech indywidualnych, właściwych tylko dla jednego przedmiotu np. konkretny laptop naszego sąsiada, ulubiony krawat. Powyższa kwalifikacja ma ogromne znaczenie w kwestii przeniesienia prawa własności.
Przeniesienie własności rzeczy jest jednym z wielu sposobów nabycia własności określonego przedmiotu. Może nastąpić na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny czy innej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności rzeczy. W przypadku rzeczy oznaczonej co do tożsamości, przeniesienie jej własności następuje już na skutek zawarcia samej umowy – tym samym nie jest potrzebne przeniesienie posiadania rzeczy, aby zawarty kontrakt był prawnie skuteczny. Inaczej jest w przypadku rzeczy oznaczonych co do gatunku – tutaj przeniesienie posiadania jest warunkiem niezbędnym do skutecznego i pełnego przeniesienia prawa własności określonego przedmiotu. Jak podkreśla WSA w Warszawie w wyroku z dnia 13 lutego 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 2326/08), oceniając, czy dany podmiot nabył własność rzeczy (i czy mógł nimi rozporządzać jak właściciel) istotnym jest ustalenie woli stron zawartej umowy sprzedaży, czy rzeczy będące przedmiotem obrotu były oznaczone co do tożsamości, czy co do gatunku. A w przypadku gdy rzeczy byłyby oznaczone co do gatunku, czy do przeniesienia posiadania koniecznym było wydanie rzeczy, czy wystarczyło wydanie dokumentów umożliwiających rozporządzanie rzeczą lub wydanie środków dających faktyczną władzę nad rzeczą.
Kolejną ważną kwestią w przypadku przeniesienia własności jest to czy dotyczy ono rzeczy ruchomej czy też nieruchomości. W pierwszym przypadku forma umowy przenoszącej własność jest tak naprawdę dowolna, tym samym przeniesienie własności samochodu może następować w zwykłej formie pisemnej. Nie ma znaczenia przy tym czy sprzedajemy, darowujemy, bądź zamieniamy rzecz oznaczoną co do tożsamości, czy co do gatunku. W razie przeniesienia własności rzeczy ruchomej, która jest obciążona prawem osoby trzeciej, prawo to wygasa z chwilą wydania rzeczy nabywcy, chyba że ten działa w złej wierze.
Inaczej jest w drugim przypadku, przeniesienie własności jakiejkolwiek nieruchomości (gruntowej, budynkowej lub lokalowej) dla swej skuteczności wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Tym samym sprzedaż ulubionej działki czy domu musi wiązać się z wizytą u notariusza oraz koniecznością poniesienia odpowiedniej opłaty za dokonaną czynność prawną. Przeniesienie własności nieruchomości bez zachowania powyższej formy jest całkowicie nieważne i nie wywołuje zatem jakichkolwiek skutków prawnych dla rzekomego nabywcy i zbywcy takiego prawa. Pamiętajmy także, że każda nieruchomość powinna mieć należycie uregulowany stan prawny tj. aktualne wpisy w urządzonej dla niej księdze wieczystej. Tym samym przeniesienie własności nieruchomości z jednego podmiotu na drugi wymaga dokonania właściwych wpisów w takiej księdze, co oczywiście również wiąże się z określoną opłatą sądową. Warto wiedzieć, że własność nieruchomości nie może być przeniesiona pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu. Jeżeli umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości została zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, do przeniesienia własności potrzebne jest dodatkowe porozumienie stron obejmujące ich bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przejście własności.
