Przepisy dotyczące ruchomego czasu pracy oraz dłuższych okresów rozliczeniowych weszły do polskiego systemu prawnego z dniem 23 sierpnia 2013 r. Od tej pory czas pracy zatrudnionego personelu będzie dostosowywany do aktualnego poziomu zamówień w zakładzie pracy. Zgodnie z treścią art. 140[1] KP – rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy. Rozkład czasu pracy może przewidywać przedział czasu, w którym pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy w dniu, który zgodnie z tym rozkładem jest dla pracownika dniem pracy. Wykonywanie pracy zgodnie z rozkładami czasu pracy, o których mowa powyżej, nie może jednak naruszać prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art. 132 i 133 KP. Dla przypomnienia, pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Nie dotyczy to jednak:
- pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy,
- przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego. Pamiętajmy także, że ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie w tych w/w nowych rozkładach czasu pracy, nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.
Nowością jest także wprowadzenie nowego wymiaru okresu rozliczeniowego. Zgodnie z treścią art. 129 KP, w każdym systemie czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 12 miesięcy, przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony – w formie pisemnej lub elektronicznej – na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony ten rozkład. Pracodawca nie ma obowiązku sporządzania rozkładu czasu pracy, jeżeli:
- rozkład czasu pracy pracownika wynika z prawa pracy, obwieszczenia albo z umowy o pracę,
- w porozumieniu z pracownikiem ustali czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm kodeksowych, w takim przypadku rozkład czasu pracy ustala pracownik,
- na pisemny wniosek pracownika stosuje do niego rozkłady czasu pracy, o których mowa w art. 140[1] KP,
- na pisemny wniosek pracownika ustali mu indywidualny rozkład czasu pracy.
Jeżeli w danym miesiącu, ze względu na rozkład czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, pracownik nie ma obowiązku wykonywania pracy, przysługuje mu wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie odrębnych przepisów; w przypadku pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy wysokość tego wynagrodzenia ustala się proporcjonalnie do tego wymiaru czasu pracy.
Reasumując, maksymalny dobowy czas pracy pracownika będzie nadal zależał m.in. od systemu czasu pracy, jednak przedłużony okres rozliczeniowy będzie umożliwiał kumulację godzin nadliczbowych przy jednoczesnym odroczeniu terminu rekompensaty za taką pracę. Wprowadzana nowelizacja ma za zadanie ułatwić organizację czasu pracy nie tylko pracodawcom, ale także samym zatrudnionym, szczególnie tym, którzy posiadają małe dzieci.
