Szanowny Panie, decyzja zakładu ubezpieczeń jest oczywiście niesłuszna. Ogólną zasadą jest przyjęcie odpowiedzialności posiadacza pojazdu mechanicznego wobec pasażerów tego pojazdu na zasadzie ryzyka. Wynika to ze szczególnego lub wzmożonego niebezpieczeństwa, wiążącego się z użyciem tego rodzaju pojazdów, w związku z czym konieczne jest stosowanie zaostrzonej odpowiedzialności. Odstąpienie od jej stosowania następuje jedynie w sytuacji, gdy zostaną wykazane tzw. przesłanki egzoneracyjne (czyli zwalniające od odpowiedzialności na zasadzie ryzyka), w postaci siły wyższej, wyłącznej winy poszkodowanego, bądź wyłącznej winy osoby trzeciej. Prawdą jest również, że posiadacz pojazdu mechanicznego odpowiada na zasadzie winy za szkodę wyrządzoną osobom przewożonym z grzeczności. W opisanej przez Pana sprawie takie przesłanki jednak nie występują.
Należy podkreślić, że przewóz z grzeczności ma miejsce tylko wówczas, gdy zamiarem przewożącego jest świadczenie przewozu bezinteresownie. Występuje on wówczas, gdy przewożący kieruje się poczuciem grzeczności w potocznym tego słowa znaczeniu. Nie można go jednak utożsamiać wyłącznie z pojęciem przewozu nieodpłatnego.
Pamiętaj: Przewóz z grzeczności nie jest identyczny z pojęciem przewozu nieodpłatnego. Przewóz z grzeczności ma miejsce tylko wówczas, gdy osoba przewożąca kieruje się poczuciem grzeczności w potocznym tego słowa znaczeniu.
Orzecznictwo: Wyrok Sądu Najwyższego z 17 czerwca 1969 roku (II CR 191/69)
Przewóz z grzeczności oznacza udzielenie innej osobie pomocy w transporcie w sytuacji nagłej, przypadkowej, tj. podwiezienia autostopowicza, osoby, która zasłabła czy źle się poczuła, osoby, która stoi i moknie podczas ulewy, osoby, której zabrakło na drodze paliwa i chce podjechać do stacji benzynowej, osoby, której zepsuł się samochód i chce podjechać po jakąś część, którą sama może wymienić, podwiezienia do domu kolegi z pracy, który tego dnia oddał swój samochód do warsztatu albo który wzięła jego żona jadąc do swoich rodziców na wieś, a także w innych podobnych sytuacjach. Kierujący pojazdem wyświadcza innej osoby pomoc, czyli kieruje się uprzejmością, chęcią wsparcia.
Pamiętaj: Przewozem z grzeczności nie jest zabranie osoby z rodziny w ramach zorganizowanego wyjazdu, zwłaszcza w szerszym gronie bliskich, w tym samym kierunku i w tym samym celu.
Orzecznictwo: Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 17 czerwca 2013 roku (I C 209/12)
Przewóz członków rodziny, w odniesieniu do których spoczywa na posiadaczu pojazdu obowiązek alimentacji, utrzymania, opieki, wspólnego ponoszenia kosztów lub z którymi wiążą posiadacza trwałe obowiązki, nie może zostać uznany za przewóz z grzeczności. Odwiezienia własnych dzieci do szkoły, czy w inne tego typu miejsce, również nie kwalifikuje się jako przewozu z grzeczności, bowiem zawiera się w nim pewien interes całej rodziny.
