Usługi kurierskie, czyli polegające na przyśpieszonym przewozie rzeczy z jednego miejsca w drugie, podlegają różnym regulacjom prawnym w zależności od tego, co zawiera przesyłka. Jeśli znajduje się w niej list, zastosowanie znajdzie ustawa Prawo pocztowe. Gdy przesyłka zawiera coś innego niż korespondencję, należy odnieść się do Prawa przewozowego. W obu sytuacjach zastosowanie znajdą także regulacja Kodeksu cywilnego. W artykule skoncentrujemy się na sytuacji, gdy uszkodzeniu ulegnie przesyłka zawierająca przedmioty inne niż korespondencję.Kto może reklamować?
Zgodnie z art. 75 ust. 3 pkt 2 lit. b) Prawa przewozowego, uprawnionym do wniesienia reklamacji jest osoba uprawniona do rozporządzania przesyłką. Uprawnionym jest niewątpliwie nadawca, odbiorca będzie z kolei uprawniony wtedy, gdy nadawca nie zastrzegł inaczej w liście przewozowym (art. 53 ust. 2). Zgodnie z ust. 4 omawianego przepisu, uprawnienie nadawcy do rozporządzania przesyłką wygasa, gdy odbiorca wprowadził zmianę umowy przewozu, przyjął list przewozowy albo odebrał przesyłkę , wobec czego po dokonaniu którejkolwiek z tych czynności przez odbiorcę powoduje, że nadawca nie może złożyć reklamacji.
W razie zaginięcia przesyłki, uprawnionymi do złożenia reklamacji są zarówno nadawca, jak i odbiorca – bez względu na to, po czyjej stronie wystąpiła szkoda. Odszkodowania – po zakończeniu drogi reklamacji – będzie mógł żądać jednak wyłącznie podmiot, który poniósł szkodę.
Przedawnienie roszczeń
Roszczenia dochodzone na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przedawniają się z upływem roku (art. 77 ust. 1 – z zastrzeżeniem ust. 2, któy stanowi o przedawnieniu roszczenia z tytułu zwłoki w przewozie, która nie spowodowała ubytku lub uszkodzenia przesyłki oraz art. 78 tej samej ustawy).
Ustalenie dnia, od którego biegnie termin przedawnienia dla dochodzenia roszczeń przeciw kurierowi zależy od rodzaju niedopełnionego przez kuriera obowiązku. Art. 77 ust. 3 stanowi, że przedawnienie biegnie dla roszczeń z tytułu:
1) utraty przesyłki – od dnia, w którym uprawniony mógł uznać przesyłkę za
utraconą;
2) ubytku, uszkodzenia lub zwłoki w dostarczeniu – od dnia wydania przesyłki;
3) szkód nie dających się z zewnątrz zauważyć – od dnia protokolarnego ustalenia
szkody;
4) zapłaty lub zwrotu należności – od dnia zapłaty, a gdy jej nie było – od dnia, w
którym powinna była nastąpić.
Jeszcze inaczej ustala się początek biegu terminu w razie niedoboru lub nadwyżki przy likwidacji przesyłek oraz innych zdarzeń prawnych.
Tryb postępowania reklamacyjnego
Procedury reklamacyjne na wypadek niewłaściwego doręczenia przesyłki zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalania stanu przesyłek oraz postępowania reklamacyjnego. Poza trybem, rozporządzenie określa szczegółowy tryb i sposób ustalania stanu przesyłek oraz warunki, jakim powinny odpowiadać reklamacje i wezwania do zapłaty z tytułu przewozu osób i przesyłek. Reklamacja powinna zostać wniesiona w formie pisemnej (§ 5 rozporządzenia). Wnoszący winien oznaczyć strony sprawy i uzasadnić swoją reklamację. Do pisma powinien dołączyć oryginał listu przewozowego i inne dokumenty mające znaczenie dla rozpatrzenia reklamacji.
Firma kurierska ma obowiązek ustosunkować się do prawidłowo wniesionej reklamacji niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia przyjęcia reklamacji. Jeśli reklamacja nie spełnia wymogów określonych w rozporządzeniu, firma wzywa wnoszącego do uzupełnienia jej w terminie 14 dni pod rygorem pozostawienia reklamacji bez rozpoznania. Jeśli przewoźnik nie uzna reklamacji, w odpowiedzi powinien wskazać podstawy prawne, na których opiera swoją decyzję oraz pouczyć wnoszącego o prawie odwołania do właściwego miejscowo sądu.
Firma kurierska nie może uzależniać rozpatrzenia reklamacji od spełnienia wymogów nie określonych w przepisach, w szczególności od przedłożenia dodatkowych dokumentów. Nic z kolei nie stoi na przeszkodzie, by firmy stosowały korzystniejsze dla klientów procedury, np. wprowadziły doi regulaminu zapis o krótszym terminie na rozpatrzenie reklamacji bądź rozszerzały katalog podmiotów uprawnionych do złożenia reklamacji.
