Należy zacząć od określenia czym jest okres rozliczeniowy. Okres rozliczeniowy to liczba kolejno występujących po sobie miesięcy, podczas których dokonywane jest obliczanie wymiaru czasu pracy danego pracownika. Podstawowy okres rozliczeniowy nie może przekraczać 4 miesięcy. Są jednakże od tego wyjątki, przy pracy w:
• rolnictwie;
• hodowli;
• przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób możliwe jest wprowadzenie okresu rozliczeniowego nieprzekraczającego 6 miesięcy, a jeżeli jest to dodatkowo uzasadnione nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi mającymi wpływ na przebieg procesu pracy – okresu rozliczeniowego nieprzekraczającego 12 miesięcy.
Nie dotyczy to jednak równoważnego czasu pracy, pracy przy dozorze urządzeń lub związanej z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy, pilnowania mienia lub ochrony osób, a także pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych, nie dotyczy również ruchu ciągłego oraz prac, które nie mogą być wstrzymane ze względu na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności.
Dla pracowników, których czas pracy wymaga indywidualnego ustalenia, pracodawca układa harmonogram prac, tj. szczegółowy plan czasu pracy.
Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, oblicza się:
1) mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie,
2) dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.
Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.
Ponadto w przypadku usprawiedliwionej nieobecności, która wystąpiła z powodu choroby czy też urlopu, wymiar czasu pracy powinien być obniżony o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, które w tym czasie miałby do przepracowania.
Wymiar czasu pracy, obliczony dla okresu rozliczeniowego według powyższych zasad, wskazuje jaką liczbę godzin powinien przepracować pracownik zgodnie z harmonogramem czasu pracy. Przepracowanie zaś większej liczby godzin – oznacza pracę w godzinach nadliczbowych. Przepisy prawa pracy nie dopuszczają planowania w harmonogramie zwiększonej licz¬by godzin pracy, tak jak nie dopuszczają planowania przestoju.
Jarosław Olejarz
www.SerwisPrawa.pl
