Projekt nowelizacji zakłada likwidację postępowania odrębnego w sprawach gospodarczych i poddanie spraw między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej regułom ogólnym obowiązującym w procesie. Ponadto część tzw. spraw regulacyjnych ma być przekazana do kompetencji sądów administracyjnych. Zmiany obejmują także wprowadzenie regulacji w zakresie nałożenia na strony i uczestników postępowania tzw. ciężaru wspierania postępowania w połączeniu z nowym ujęciem reguł dotyczących prezentacji materiału procesowego przez strony. Towarzyszy temu nałożenie na strony ciężaru działania w postępowaniu zgodnie z dobrymi obyczajami. Przewidziano konkretyzację obowiązków sądu w zakresie pozyskiwania od stron i uczestników postępowania materiału procesowego w ramach tzw. informacyjnego słuchania stron. Uporządkowano także dotychczasową regulację udziału organizacji społecznych w postępowaniu cywilnym. Polega to nie tylko na zmianie nazewnictwa i wprowadzeniu pojęcia organizacji pozarządowych, ale także na modyfikacji zasad udziału tych podmiotów w postępowaniu cywilnym.
W projekcie przewidziano zmianę dotyczącą skutków wniesienia apelacji do sądu niewłaściwego oraz modyfikacje regulacji zażalenia na orzeczenia sądu drugiej instancji. Modyfikacje te polegają na wprowadzeniu tzw. zażalenia poziomego w odniesieniu do niektórych postanowień sądu drugiej instancji, co wiąże się częściowo z judykaturą Trybunału Konstytucyjnego oraz ustanowieniu możliwości zaskarżenia zażaleniem kasatoryjnych orzeczeń sądu drugiej instancji celem poddania ich kontroli Sądu Najwyższego.
Ustawodawca – w projekcie rozszerza uprawnienia referendarza sądowego przez przekazanie do jego kompetencji spraw wynikłych ze zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej oraz wyjawienia majątku, jednak bez możliwości stosowania środków przymusu. Zagadnienie to normują proponowane w Projekcie art. 773 § 11 i art. 9202. W związku z powyższym zachodziła konieczność unormowania zaskarżania czynności referendarza sądowego podejmowanych w postępowaniu egzekucyjnym. Z uwagi na potrzebę zapewnienia sprawności i szybkości tego postępowania przyjęto, że wniesienie skargi na postanowienie referendarza sądowego w postępowaniu egzekucyjnym nie spowoduje utraty mocy zaskarżonego postanowienia. Sąd w tych sprawach orzekał będzie jako druga instancja.
Ponadto, w projekcie zaproponowano podwyższenie wysokości grzywien nakładanych przez komorników za nieuzasadnioną odmową wyjaśnień z pięciuset do dwóch tysięcy złotych, za przeszkadzanie czynnościom komornika z dwustu do tysiąca złotych i za nieudzielenie informacji przez pracodawcę w egzekucji z wynagrodzenia za pracę z 500,00 złotych do 2000,00 złotych. Celem tej zmiany jest urealnienie sankcji, tak by była ona środkiem skutecznie zapewniającym realizację zadań komornika. Wprowadzając taką zmianę równocześnie uregulowano podstawy egzekucji grzywien nakładanych przez komornika wspólne dla wszystkich tych przypadków.
Zaprojektowane przepisy określają, że ogłoszenie o publicznej licytacji nieruchomości, a także statków morskich w egzekucji, zamieszczane będzie również na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej. Rozwiązanie takie ma zapewnić dostęp do informacji jak najszerszemu gronu osób zainteresowanych zakupem. Ponadto na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej proponuje się zamieszczanie informacji o wszczęciu egzekucji przez zarząd przymusowy i o wszczęciu egzekucji przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego. Zaproponowano również, aby w tych sprawach zrezygnować z zamieszczania informacji o wszczęciu egzekucji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Obwieszczenia takie nie mają bowiem istotnego wpływu na poszerzenie kręgu osób, do których dociera informacja i nie odgrywają roli w praktyce.
