Czym zajmuje się Państwowa Inspekcja Pracy?
Państwowa Inspekcja Pracy jest organem administracji publicznej powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej. Należy pamiętać, że PIP przyjmuje skargi tylko na działania pracodawców, które są niezgodne z przepisami prawa pracy. Organ ten nie rozpatruje bowiem skarg związanych z pracą na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło ponieważ te umowy reguluje prawo cywilne są. Inspekcja przeprowadzi jednak kontrolę w sytuacji, gdy pracownik, zatrudniony na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, zgłosi nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy lub jeżeli z okoliczności wynika, że pracodawca powinien podpisać z nim umowę o pracę a nie jedną z umów cywilnoprawnych. Skargę można złożyć w zakresie spraw związanych z wynagrodzeniem za pracę oraz innymi świadczeniami pieniężnymi wynikającymi ze stosunku pracy, nawiązywaniem i rozwiązywaniem stosunku pracy, warunkami pracy, zatrudnianiem młodocianych, urlopami, uprawnieniami pracowników związanymi z rodzicielstwem, równym traktowaniem w pracy, wypadkami, zatrudnianiem osób niepełnosprawnych, czy nielegalną pracą.
W jaki sposób można wnieść skargę?
Skargę można wnieść pisemnie, telegraficznie, za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej a także ustnie do protokołu. Skargę należy złożyć w Okręgowym Inspektoracie Pracy lub w jednym z oddziałów znajdujących się w miastach wojewódzkich. Trzeba pamiętać, że w przypadku, gdy skarga składana jest ustnie należy osobiście stawić się w inspektoracie. Na podstawie uzyskanych informacji sporządzany jest protokół, który powinien być podpisany przez wnoszącego skargę i przez pracownika, który go sporządził.
Elementy istotne skargi do PIP
Pisemna skarga powinna zawierać:
– miejscowość i datę sporządzenia pisma,
– adres inspektoratu pracy, do którego kierowana jest skarga,
– dane osoby wnoszącej skargę takie jak imię, nazwisko oraz adres,
– nazwę i adres pracodawcy, na którego składana jest skarga,
– treść skargi, tj. przepisy, których złamania dopuścił się pracodawca oraz zwięzły opis sytuacji, na potwierdzenie tych okoliczności,
– kwotę zaległości – w sytuacji, jeśli pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia,
– zastrzeżenie anonimowości – należy powołać się na art. 44 ust.3 Ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, zgodnie z którym inspektorzy pracy są obowiązani do nieujawniania informacji, że kontrola przeprowadzana jest w następstwie skargi, chyba że zgłaszający skargę wyrazi na to pisemną zgodę,
– odręczny podpis osoby składającej skargę.
Skargi niezawierające imienia i nazwiska oraz adresu wnoszącego pozostawia się bez rozpoznania. W przypadku gdy z treści skargi nie można należycie ustalić ich przedmiotu, wzywa się wnoszącego skargę do złożenia, w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania wezwania, wyjaśnienia lub uzupełnienia z pouczeniem, że nie usunięcie tych braków spowoduje pozostawienie skargi bez rozpoznania. W wyjątkowych sytuacjach Okręgowy Inspektorat Pracy może jednak podjąć decyzję o rozpatrzeniu anonimowej skargi, jeżeli rażąco są naruszane przepisy prawa pracy, np. występuje zagrożenie życia lub zdrowia pracowników lub istnieje prawdopodobieństwo naruszenia przepisów prawa pracy przez organy lub pracowników PIP. Dane pracownika wnoszącego skargę objęte są tajemnicą służbową i nie wolno ich nikomu ujawniać, bez jego pisemnej zgody. Są one tylko niezbędne osobie kontrolującej m.in. do udzielenia pisemnej informacji o sposobie jej załatwienia.
Rozpatrzenie skargi
Każda skarga jest załatwiana bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca. O sposobie załatwienia skargi zawiadamia się skarżącego. W razie niemożności załatwienia skargi w terminie miesiąca, zawiadamia się skarżącego o czynnościach podjętych w celu rozpatrzenia sprawy oraz o przewidywanym terminie jej załatwienia. Na podstawie złożonej skargi odpowiedni inspektor pracy przeprowadza kontrolę działania pracodawcy. W wyniku tej kontroli inspektor PIP może między innymi zobowiązać pracodawcę do podjęcia określonych działań, wydać nakaz zapłaty wynagrodzenia, czy też nałożyć mandat karny. W przypadku zastrzeżeń co do postępowania inspektora pracy, można złożyć skargę do okręgowego inspektora pracy właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy.
