Protokół elektroniczny w sprawach o wykroczenia
Nowelizacja wprowadza tzw. protokół elektroniczny w przypadku sądowych spraw o wykroczenia. Odtąd z rozprawy sporządzany będzie protokół utrwalający jej przebieg za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk. Protokół ten opatrywać się będzie podpisem elektronicznym, co ma gwarantować rozpoznawalność jakichkolwiek późniejszych zmian oraz identyfikację osoby protokolanta. Oprócz protokołu elektronicznego będzie sporządzany również skrócony protokół pisemny zawierający oznaczenie rozpoznawanej sprawy, sądu, czasu i miejsca rozprawy oraz – w zakresie niezbędnym ze względu na cele postępowania lub określonym przez przepisy szczególne – osób w niej uczestniczących, a także wzmiankę co do jawności rozprawy i trybu postępowania. Ponadto zostaną w nim zawarte wydane na rozprawie postanowienia i zarządzenia, zażalenia wniesione ustnie na rozprawie, wzmianki o złożeniu lub cofnięciu żądania ścigania wykroczenia, odstąpieniu oskarżyciela od oskarżenia, wstąpieniu prokuratora do postępowania, złożeniu przez obwinionego wniosku o skazanie go w określony sposób bez przeprowadzania postępowania dowodowego, o prowadzeniu sprawy w trybie przyspieszonym oraz o godzinie doprowadzenia obwinionego albo o odstąpieniu od jego przymusowego doprowadzenia, o złożeniu przez stronę w trybie przyspieszonym wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku, a także o cofnięciu środka zaskarżenia. Obrońcy, pełnomocnicy i przedstawiciele ustawowi będą mogli, w siedzibie sądu, zapoznać się z zapisem dźwięku i obrazu z rozprawy. Natomiast obwiniony pozbawiony wolności będzie mógł to zrobić w administracji odpowiedniego zakładu. Ponadto strony, obrońcy, pełnomocnicy i przedstawiciele ustawowi będą mieć prawo do otrzymania z akt sprawy zapisu dźwięku z rozprawy, chyba, że zostanie sporządzony wyłącznie protokół pisemny. Otrzymanie zapisu dźwięku będzie co do zasady nieodpłatnie. Odpłatne będzie jedynie wydanie tego zapisu na informatycznym nośniku danych. Ustawa wprowadza także zmianę, zgodnie z którą odtworzenie wyjaśnień lub zeznań utrwalonych na rozprawie za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk zostało jest tożsame z odczytaniem wyjaśnień lub zeznań złożonych na rozprawie.
Zmiany dotyczące uzasadniania wyroków
Wprowadzenie protokołu elektronicznego pociąga za sobą również zmiany zasad uzasadniania wyroków. Nowelizacja przewiduje, że w przypadku utrwalania rozpraw za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk uzasadnienie będzie przedstawiane wyłącznie ustnie, bezpośrednio po ogłoszeniu wyroku. Co ważne, strona będzie jednak mogła złożyć pisemny wniosek o sporządzenie i doręczenie jej tzw. przekładu, czyli spisanego uzasadnienia wyroku przedstawionego w formie ustnej. Termin na złożenie takiego wniosku ma wynosić 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku. Dla obwinionego pozbawionego wolności, który nie miał obrońcy i nie był obecny podczas ogłaszania wyroku lub przedstawiania ustnego uzasadnienia, termin ten ma być liczony od daty doręczenia mu wyroku. Ponadto, zgodnie z wprowadzonymi zmianami, apelacja w przypadku nagrywanych rozpraw ma być wnoszona na piśmie w terminie 7 dni od daty otrzymania wyroku wraz z przekładem ustnego uzasadnienia.
Cele wprowadzanych zmian
Jak podkreślają twórcy nowelizacji wprowadzone zmiany mają skutkować zmniejszeniem obciążeń regulacyjnych i przyczynić się do zmniejszenia liczby dokumentów. Dodatkowo przewiduje się efektywne skrócenie czasu postępowań sądowych oraz obniżenie kosztów ich prowadzenia.
