Kto może być pełnomocnikiem w postępowaniu przed sądem administracyjnym?
Pełnomocnikiem strony w postępowaniu przed sądem administracyjnym może być zarówno adwokat, jak i radca prawny, a ponadto inny skarżący lub uczestnik postępowania oraz rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia, a także inne osoby, jeżeli przewidują to przepisy szczególne. Przy czym należy zauważyć, że pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nieposiadającego osobowości prawnej, może być także pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Dotyczy to również państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. Osoba prawna lub zarząd spółki partnerskiej świadczący na podstawie odrębnych przepisów pomoc prawną przedsiębiorcy, osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej, mogą udzielić pełnomocnictwa procesowego – w imieniu podmiotu, któremu świadczą pomoc prawną – adwokatowi lub radcy prawnemu, jeżeli zostały do tego upoważnione przez ten podmiot.
Powyżej zostały wymienione wszystkie osoby, które mają prawo zastępować strony przed sądami administracyjny za wyjątkiem przepisów szczególnych. Należy tutaj wskazać, że pełnomocnikiem w postępowaniu przed sądem administracyjnym może być również np. doradca podatkowy lub rzecznik patentowy, których udział w ww. postępowaniu w charakterze pełnomocników przewidują przepisy szczególne. W uzasadnieniu do postanowienia z dnia 2 marca 2006 r. (sygn. akt II GZ 27/06) Naczelny Sąd Administracyjny wskazał na ustawę z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 126, poz. 1069 z późn. zm.) określającą warunki i zasady świadczenia pomocy prawnej w RP przez prawników zagranicznych. Pomoc prawna świadczona przez tych prawników to działalność w zakresie odpowiadającym uprawnieniom adwokata lub radcy prawnego i obejmuje w szczególności udzielanie porad prawnych, sporządzanie opinii prawnych, opracowywanie projektów aktów prawnych oraz występowanie przed sądami i urzędami po uprzednim wpisaniu na listę prowadzoną odpowiednio przez okręgowe rady adwokackie lub rady okręgowych izb radców prawnych.
Pełnomocnictwo do zastępowania przed sądem administracyjnym
Można wyróżnić trzy rodzaje pełnomocnictwa:
- ogólne – do prowadzenia spraw przed sądami administracyjnymi;
- do prowadzenia poszczególnych spraw;
- do niektórych tylko czynności w postępowaniu.
Należy wskazać, że zarówno pełnomocnictwo ogólnie do prowadzenia spraw przed sądami administracyjnymi, jak i pełnomocnictwo do prowadzenia poszczególnych spraw obejmuje z samego prawa umocowanie do:
- wszystkich łączących się ze sprawą czynności w postępowaniu, nie wyłączając skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego jej wniesieniem;
- udzielenia dalszego pełnomocnictwa na zasadach określonych w odrębnych przepisach;
- cofnięcia skargi w całości lub w części, jeżeli czynności te nie zostały wyłączone w danym pełnomocnictwie;
- odbioru kosztów postępowania.
W którym momencie postępowania należy przedłożyć pełnomocnictwo do sądu administracyjnego?
Przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stanowią, że pełnomocnik zobowiązany jest przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa. Pewnym udogodnieniem jest to, że adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Jednakże należy pamiętać o tym, że sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony.
Z kolei w toku sprawy pełnomocnictwo może być udzielone ustnie na posiedzeniu sądu przez oświadczenie złożone przez stronę i wciągnięte do protokołu. Należy również zwrócić uwagę na to, że sąd może dopuścić tymczasowo do podjęcia naglącej czynności osobę niemogącą przedstawić pełnomocnictwa. W takim przypadku, sąd zakreśli równocześnie termin, w ciągu którego osoba działająca bez pełnomocnictwa powinna je złożyć albo przedstawić zatwierdzenie swojej czynności przez stronę. W sytuacji, gdy osoba działająca bez pełnomocnictwa nie przedłoży w wyznaczonym przez sąd terminie pełnomocnika, to sąd pominie czynności procesowe tej osoby.
Podstawa prawna:
art. 34-44 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2002 nr 153 poz. 1270)
