W ubiegłym roku inspektorzy kontroli skarbowej za wykroczenia związane z kasami rejestrującymi wymierzyli ponad 30 tysięcy mandatów na łączną kwotę ponad 7 mln zł. Nie wydawanie paragonów fiskalnych jest niestety częstą praktyką szczególnie w miejscowościach turystycznych oraz podczas sezonowej aktywności gospodarcze. Inspektorzy kontroli skarbowej są tego świadomie i kontynuują intensywne działania zainicjowane w 2009 r., kiedy sprawdzali m.in. punkty sprzedaży w nadmorskich miejscowościach.
Obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących ciąży na podatnikach podatku od towarów i usług dokonujących sprzedaży m.in. na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Obowiązek ten wynika wprost z przepisu art. 111 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.). Natomiast o obowiązku wydawania dokumentu z kasy rejestrującej stanowi § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (Dz. U. Nr 212, poz. 1338), wydanego na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 111 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług cytowanej wyżej.
W sytuacji ujawnienia czynów polegających na dokonaniu sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wydaniu dokumentu z kasy rejestrującej, stwierdzającego dokonanie sprzedaży bardzo często stosuje się postępowanie mandatowe. Wynika to z faktu, że czyny te są penalizowane w kodeksie karnym skarbowym jako czyny zabronione przyjmujące postać bądź przestępstwa skarbowego, bądź też – w przypadku mniejszej wagi – wykroczenia skarbowego. Warto wiedzieć, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami czyn zabroniony popełnia każda osoba, która wbrew przepisom ustawy, dokona sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wyda dokumentu z kasy rejestrującej stwierdzającego dokonanie sprzedaży.
Czyn penalizowany w kodeksie karnym skarbowym polegający na naruszeniu obowiązku sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej nie jest czynem uszczupleniowym, lecz czynem formalnym, ponieważ o jego popełnieniu decyduje sam fakt naruszenia prawnego obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, a nie kwota uszczuplonej należności publicznoprawnej. Należy uwypuklić, iż wartość uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej jest bez decydującego znaczenia z punktu widzenia istoty tego czynu. Czyn polegający na naruszeniu obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej jest tak skonstruowany, że o jego popełnieniu decyduje sam fakt nierespektowania porządku prawnego w powyższym zakresie.
Ostatnio zwrócił na to uwagę Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa, który w uzasadnieniu orzeczenia, po rozpoznaniu aktu oskarżenia wniesionego przeciwko osobie dokonującej sprzedaży detalicznej z pominięciem kasy rejestrującej, podkreślił, że nie można dawać przyzwolenia na łamanie przepisów prawa podatkowego, gdyż przyzwolenie takie prowadzić mogłoby do tworzenia wśród społeczeństwa wzorców zachowań bezprawnych, co jest niedopuszczalne.
Z reguły osoba naruszająca ustawowy obowiązek w zakresie ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, posiada wiedzę, iż całą sprzedaż należy ewidencjonować za pomocą kasy rejestrującej a tym samym pełną świadomość bezprawności swego czynu. Ujawnienie przez inspektorów kontroli skarbowej kolejnych naruszeń ustawowych obowiązków w powyższym zakresie w tym samym podmiocie gospodarczym, skutkuje wszczęciem postępowania przygotowawczego na zasadach ogólnych w stosunku do osoby, która swoim zachowaniem dopuściła się czynu zabronionego polegającego na dokonaniu sprzedaży detalicznej z pominięciem kasy rejestrującej.
Natomiast osoba, która z racji niedopełnienia obowiązku nadzoru, czyli np. kierownik sklepu – dopuściła do popełnienia wskazanego wyżej czynu zabronionego, może być pociągnięta do odpowiedzialności karnej za wykroczenie skarbowe z art. 84 § 1 kks.
