Na samym początku zaznaczmy, że staż pracy nie jest związany wyłącznie z wykonywaniem przez nas pracy. Do jego zakresu zaliczyć możemy bowiem również lata pobieranej przez nas nauki – i to nie tylko w szkole wyższej. Zgodnie z treścią art. 155 Kodeksu pracy, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata;
- średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat;
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat;
- średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata;
- szkoły policealnej – 6 lat;
- szkoły wyższej – 8 lat.
Pamiętajmy, że powyższe okresy nauki nie podlegają niestety sumowaniu. Tym samym uwzględniamy jedynie najdłuższy przysługujący nam z tytułu pobieranej nauki okres czasu. Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.
Kolejnym okresem czasu, który można wliczyć do stażu pracy jest okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie bowiem z art. 79 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, okresy pobierania zasiłku i stypendium wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych oraz okresów składkowych w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Okresów pobierania zasiłku i stypendium nie wlicza się jednak do okresów wymaganych do nabycia prawa i długości okresu pobierania zasiłku, okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego oraz stażu pracy określonego w odrębnych przepisach, wymaganego do wykonywania niektórych zawodów.
Kolejnymi elementami stażu pracy są prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego lub praca na takim gospodarstwie, okresy pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem (przypadające przed 1 stycznia 1983 r.), a także okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (po 31 grudnia 1982 r.).
Zasadniczo jednak podstawowym okresem wchodzącym w zakres stażu pracy jest okres świadczenia pracy na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania czy spółdzielczej umowy o pracę. Jednocześnie należy wiedzieć, że praca wykonywana na podstawie umów cywilnoprawnych np. umowa o dzieło, umowa zlecenia nie mieści się w powyższym katalogu – nie jest to bowiem stosunek pracy.
