Obecnie obowiązujące przepisy gwarantują ochronę tylko niektórym osobom bliskim zmarłego najemcy. Przepisy te uwzględniają tylko te sytuacje, które należą do zdecydowanej większości, kiedy najemcą jest np. rodzic, który w większości przypadków, w naturalnej kolejności umiera wcześniej od swoich dzieci. W praktyce oznacza to sytuację, w której po śmierci najemcy prawo do wejścia w stosunek najmu i dalszego zamieszkiwania w lokalu przechodzi m.in. na żyjące dzieci najemcy. Warunkiem koniecznym do spełnienia jest fakt stałego zamieszkiwania w tym mieszkaniu z dotychczasowym najemcą.
Zaproponowana przez Komisję Nadzwyczajną „Przyjazne Państwo" zmiana bierze pod uwagę przypadki, kiedy dziecko stale zamieszkujące z najemcą umiera wcześniej – przed najemcą. Nie można podobnych sytuacji określić jako niecodzienne, ale na pewno należą do zdecydowanej mniejszości. Takie sytuacje nie są uwzględnione w dotychczas obowiązującej ustawie. Osoby pozostałe po przedwcześnie zmarłym dziecku najemcy, czyli np. żona i jego dziecko i po zmarłym w następnej kolejności najemcy (teściu, dziadku) pozbawione są jakiejkolwiek ochrony prawnej. Dlatego też konieczna wydaje się nowelizacja przedmiotowej ustawy.
Proponowana nowelizacja poszerzyłaby krąg osób, które na podstawie ściśle określonych kryteriów mogłyby wstąpić w tytuł najmu po zmarłym najemcy. Zmiana dotyczy tylko i wyłącznie osób pozostałych po wcześniej zmarłych dzieciach najemcy i dodatkowo bezwzględnie musiałby być spełniony warunek stałego zamieszkania ze zmarłym najemcą. Zaprojektowany przepis stanowi, że: „. W razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, dzieci i małżonkowie pozostali po śmierci dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą.”.
Przyjęta nowelizacja dałaby ochronę prawną tej specyficznej – niewielkiej wbrew pozorom – grupie osób, pozwalając wejść w stosunek najmu mieszkania, w którym od wielu lat stale mieszkają i dla których jest ono jedynym miejscem zamieszkania. Zaproponowana zmiana jest neutralna dla budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego przede wszystkim z powodu znikomej ilości przypadków, kiedy w mieszkaniu po śmierci głównego najemcy pozostają wnuki. Zasób lokali komunalnych służy zaspokajaniu potrzeb mieszkalnych osób i rodzin o niskich dochodach, których nie stać na samodzielne sfinansowanie zakupu mieszkania na wolnym rynku. W sytuacji, kiedy wygasa jakikolwiek tytuł do najmu lokalu, jednostka samorządu terytorialnego zazwyczaj kieruje tam kolejną osobę, bądź rodzinę zakwalifikowaną przez odpowiednie organy samorządu, które przede wszystkim spełniają określone kryteria dochodowe. Powierzchnia lokalu nie może przy tym przekraczać norm przypadających na określoną liczbę osób. Zbycie takiego lokalu na wolnym rynku możliwe jest w sytuacji braku zapotrzebowania na lokal przy rozwiązywaniu problemów mieszkaniowych danej jednostki samorządu terytorialnego.
Ponadto przedmiotowa nowelizacja byłaby również zgodna z zapisem art. 71 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który stanowi, że „Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych”.
