Prawo o szkolnictwie wyższym przewiduje kilka rodzajów pomocy finansowej przeznaczanej dla konkretnych grup studentów. Wśród nich możemy wymienić stypendia naukowe – przyznawane w oparciu o kryterium wyników uzyskiwanych w toku studiów, stypendia socjalne – przyznawane w oparciu o kryterium finansowe, stypendia socjalne dla niepełnosprawnych, czy wreszcie stypendia ministra za wybitne osiągnięcia. Na chwilę obecną stypendia za wyniki w nauce dla studentów mogą być przyznawane przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące państwowymi ani samorządowymi osobami prawnymi. Zasady przyznawania powyższych stypendiów zatwierdza Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego, po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Zgodnie z treścią art. 175 omawianej ustawy, stypendia rektora dla najlepszych studentów są przyznawane na wniosek studenta przez rektora. Od decyzji kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej w sprawie stypendium socjalnego, stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych oraz zapomogi studentowi przysługuje odwołanie do rektora, składane w terminie czternastu dni od dnia otrzymania decyzji. W przypadku decyzji rektora w sprawie stypendium dla najlepszych studentów przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Na wniosek właściwego organu samorządu studenckiego kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej lub rektor przekazują uprawnienia w zakresie przyznawania stypendium socjalnego, stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych, zapomogi oraz stypendium rektora dla najlepszych studentów odpowiednio komisji stypendialnej lub odwoławczej komisji stypendialnej.
Stypendium rektora dla najlepszych studentów może otrzymywać student, który uzyskał za rok studiów wysoką średnią ocen lub posiada osiągnięcia naukowe, artystyczne lub wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym. O przyznanie stypendium rektora, student może ubiegać się nie wcześniej niż po zaliczeniu pierwszego roku studiów. Już niedługo taki zapis może stracić swój obecny kształt. Rządowy projekt nowelizacji Prawa o szkolnictwie wyższym przewiduje bowiem, że stypendium naukowe będzie mogło być przyznawane już dla studentów I roku. Na chwilę obecną o przyznanie stypendium rektora dla najlepszych studentów lub stypendium ministra za wybitne osiągnięcia może ubiegać się również student pierwszego roku studiów drugiego stopnia rozpoczętych w terminie roku od ukończenia studiów pierwszego stopnia, który spełnił powyższe kryteria na ostatnim roku studiów pierwszego stopnia.
Wg planowanej nowelizacji przyznanie stypendium naukowego dla studentów I roku będzie uzależnione od wyników uzyskanych na maturze z przedmiotów branych pod uwagę podczas rekrutacji lub liczby punktów zdobytych w postępowaniu kwalifikacyjnym. Zdaniem wielu przedstawicieli polskiego szkolnictwa wyższego takie rozwiązanie pozwoli na ustalenie wybitnych studentów już na samym początku ich kariery naukowej. Nie jest to jednak jedyna zmiana jaką proponuje nasz rząd – Prawo o szkolnictwie wyższym będzie wyposażone w regulacje odnoszące się do monitorowania sytuacji zawodowej absolwentów wszystkich polskich uczelni – na podstawie systemu prowadzonego przez Ministra nauki w parciu o dane przekazywane przez ZUS. Ma to przyczynić się do lepszego konstruowania krajowego systemu szkolnictwa wyższego i wspierania młodych absolwentów na krajowym rynku pracy.
